Almatyda zamanaýı sıfrly medısına ortalyǵy jumys isteı bastady. Budan bylaı qala turǵyndary Almaty Digital Medical Center (ADMC) bazasynda dárigerden onlaın keńes alyp, úıden shyqpaı-aq densaýlyǵyn qashyqtan baqylaı alady.
Mundaı ortalyq Almaty qalasy Qoǵamdyq densaýlyq saqtaý basqarmasy men Sıfrlandyrý basqarmasynyń qoldaýymen quryldy. Maqsat – árbir turǵynǵa medısınalyq kómekti jyldam ári qoljetimdi etetin biryńǵaı sıfrly ekojúıe qalyptastyrý.
Ol úshin 1312 biryńǵaı baılanys ortalyǵyna habarlasý kerek. Onda operatorlar men dárigerler shuǵyl emes medısınalyq suraqtar boıynsha keńes beredi. Sonymen birge dárigerge jazylýǵa, dárihana nemese zerthana tabýǵa kómektesedi.
Birinshi jelide medısınalyq bilimi bar mamandar, al ekinshi jelide lısenzıaly dárigerler qyzmet etedi. Osyndaı qyzmettiń nátıjesinde emhanada kezek azaıyp, dárigerler naýqasqa kóbirek ýaqyt bóle alady.
Almaty qalasy ákimdiginiń málimetinshe, 2025 jylǵy qazan aıynyń ózinde ǵana ortalyqqa 50 myńnan astam ótinish túsken. Ásirese júkti áıelderge erekshe kóńil bólinip otyr. Júıe aı saıyn 3 200-den astam pasıentti baqylaýda ustaıdy. Al bosanýdan keıingi baqylaý kórsetkishi 28%-dan 81%-ǵa ósip otyr.
Tórt aıda ortalyqtaǵylar 362 adamǵa shuǵyl kómek qajet ekenin anyqtap, tıisti kómek kórsetti. Sıfrly baqylaýdyń arqasynda sozylmaly aýrýy bar pasıentterge medısınalyq kómek kórsetý 27%-dan 48%-ǵa deıin ósti.
Sıfrly densaýlyq saqtaý almatylyqtarǵa medısınalyq kómek kórsetý qyzmetiniń jyldamdyǵy men sapasyn arttyrady.
Álemdik tájirıbe
Álemde, ásirese damyǵan elderde sıfrly medısına uzaq ýaqyttan beri damyp keledi. Dúnıejúzilik densaýlyq saqtaý uıymy (DDSU) telemedısına úshin biryńǵaı nusqaýlyqtar ázirledi. Olardy COVID-19 kezinde 100-den astam el qoldandy. Mysaly, Qytaıda ınternet-aýrýhanalar quryldy: qashyqtan ÝDZ (Últradybystyq zertteý) jáne KT júrgizý múmkin boldy. Maman jetispeıtin aýyl úshin mundaı qyzmettiń mańyzy zor. Koronavırýs indeti kezinde 68 mıllıonnan astam adam dáriger keńesin onlaın ádispen aldy. Aıta keteıik, AQSH-ta telemedısına naryǵy 2024 jylǵa qaraı 100 mıllıard dollarǵa jetti. Naryq keńeıip keledi.
COVID-19 pandemıasy kezinde Almatyda Telemedısına ortalyǵy (TMC) quryldy. Ol qaladaǵy 60-tan astam medısınalyq mekemege qosyldy. 2021–2022 jyldary 174 myńnan astam naýqas qashyqtan baqylandy. Sonyń arqasynda aýrýhanaǵa túsetin adam birshama azaıtty. Ortalyq elektrondy bazany paıdalana otyryp, naýqastardyń jaǵdaıyn baqylaıdy jáne mamandarǵa keńes berdi.
2025 jyldan bastap sanıtarlyq kitapshalar men medısınalyq anyqtamalar tolyq sıfrlyq formatqa kóship jatyr. Ol eGov mobıldi qosymshasy arqyly júzege asady. Sonyń kómegimen qujattardy birneshe uıymǵa birden usynýǵa múmkindik bar. Almatydaǵy barlyq emhana júıege qosylǵan ýaqytta ótinishterdi tolyq baqylaýǵa alýǵa bolady.
Almatydaǵy sıfrly medısına – Qazaqstannyń densaýlyq saqtaý reformasynyń jarqyn úlgisi, ol álemdik tájirıbeden sabaq alady. Mundaı jobalar naýqastardyń ómirin jeńildetip, resýrs únemdeıdi. Álemniń ozyq elderinen úırený arqyly Almaty da telemedısınaǵa tolyq kóshýi múmkin. Bul qyzmettiń damýy jalpy ómir sapasyn jaqsartady.