Qazaqstan sýdy Qyrǵyzstan men Tájikstannan almaqshy
Qazirgi ýaqytta eldegi sýmen qamtamasyz etý jaǵdaıy ekonomıka salalary men halyqtyń suranysyn qanaǵattandyrady, dep habarlady Almaty-akshamy.kz. QR ekologıa, geologıa jáne tabıǵı resýrstar mınıstrliginiń saıtyna silteme jasap.
Alaıda, sý salasynyń mynadaı negizgi problemalaryn bólip kórsetýge bolady. Birinshi - ózen aǵysynyń qulaýy men sý tutynýdyń ósýi saldarynan orta jáne uzaq merzimdi kezeńde eldi sýmen qamtamasyz etýdiń boljamdy tómendeýi. Ekinshi - arnalar men ırrıgasıalyq júıelerdiń qatty tozýy sebebinen tasymaldaý kezinde sýdyń joǵary shyǵyny. Máselen, aýyl sharýashylyǵynda shyǵyn 50%-ǵa deıin jetedi. Olardy qysqartý úshin arnalardy jóndeý jáne sý resýrstaryn avtomattandyrylǵan basqarýdy engizý talap etiledi. Sondaı-aq tarıf belgileýdiń álsiz tetigi, ınfraqurylymǵa ınvestısıalardyń jetispeýshiligi jáne bilikti kadrlardyń jetispeýshiligi.
«Qazir sýdyń az sıklyna tap boldyq. Osyǵan baılanysty, vegetasıalyq kezeńdi ótkizý maqsatynda kórshilerimizben naqty jumys júrgizýdemiz. Osylaısha, qyrǵyz elimen qosymsha sý alý týraly kelistik. Vegetasıa shyńynda (maýsym-tamyz) Toqtoǵul sý qoımasynan qosymsha úsh júz otyz (330) mln. kýb.metr sý aǵyzylady. Bul sý kólemin Ózbekstan aýmaǵy arqyly ótkizý týraly da ýaǵdalastyqtarǵa qol jetkizildi. Sondaı-aq, tájik jáne ózbek taraptarymen birlesip «Bahrı Tochık» sý qoımasynyń jumys rejımi boıynsha kelisimder júrgizilýde. Osyny eskere otyryp, aqpan-naýryz aılarynda biz Aýyl sharýashylyǵy mınıstrligimen óńirlerge baryp keńester ótkizdik. Qalyptasyp otyrǵan sý sharýashylyǵy jaǵdaıy týraly habardar ettik jáne sýdy kóp qajet etetin daqyldardyń egistigin azaıtýdy usyndyq jáne sý az bolǵan jaǵdaıda vegetasıaǵa daıyndaldyq», - dedi Maǵzum Myrzaǵalıev.
Negizgi mindetterdiń biri Memleket basshysynyń sýarmaly jer kólemin búgingi bir bútin alty (1,6) mln.gektardan 2030 (eki myń otyzynshy) jylǵa deıin úsh (3) mln. gektarǵa deıin ulǵaıtý jónindegi tapsyrmasyn oryndaý bolyp tabylady.
Byltyr segiz júz on úsh (813) km kanal jóndeldi, elý úsh jarym (53,5) myń gektar sýarmaly jer aınalymǵa engizildi Bul qosymsha jıyrma alty (26,0) myń jumys ornyn qurýǵa jáne aýyl sharýashylyǵy óniminiń kólemin jyl saıyn otyz (30) mlrd. teńgeden astam somaǵa ulǵaıtýǵa múmkindik beredi.
"2025 jylǵa deıin sýarmaly jerlerdiń aýmaǵyn 2,2 mln ga deıin jetkizý, ıaǵnı 600 myń ga-ǵa ulǵaıtý josparlanǵan, 5 jyl ishinde biz 4,5 myń km-den astam arnalardy qaıta jańartýdy josparlap otyrmyz. Bul aýylda 120 myń jumys ornyn qurýǵa jáne jyl saıyn 510 mlrd.teńge somasyna ónim ósirýge yqpal etetin bolady. Budan basqa, 41 avarıalyq sý qoımasyn qalpyna keltirý kózdelgen, onyń ishinde 2017-2019 jyldar kezeńinde 10 obekti paıdalanýǵa berildi, ol 2020 jyly aıaqtaldy. 2021 jyly taǵy 8 nysandy aıaqtaý josparlanýda. Qalǵan 21 nysan 2025 jylǵa deıin satylady", - dedi mınıstr.