Almaty – aqyldy tehnologıalardy damytýdy belsendi júzege asyryp jatqan Qazaqstannyń jetekshi megapolısi. Búginde qalanyń sıfrlyq transformasıasy turǵyndar men bıznes úshin jańa múmkindikter ashyp, ómir sapasyn jaqsartýda mańyzdy rólge ıe.
Zaman talabyna ıkemdelgen qala
«Sıfrly Qazaqstan» memlekettik baǵdarlamasy qolǵa alynǵan ýaqyttan beri Almaty IT salasyna erekshe basymdyq berip keledi. Nátıjesinde megapolıstiń damýyna úles qosatyn barlyq qyzmet sandyq júıege aýysty. Memlekettik organdarmen qatar, kólik jáne logıstıka salasy, densaýlyq saqtaý men bilim berý, aýyl sharýashylyǵy men elektrondy saýda salasy da zaman talabyna saı sıfrlandyryldy. Óz kezeginde bul jańashyldyq zaman talabyna saı onlaın baǵytta qyzmet kórsetetin mamandyqtarǵa suranysty arttyrdy.
Almaty halqy sıfrlandyrý úrdisine belsendi túrde beıimdelip, jańa tehnologıalardy kúndelikti ómirde qoldanýdy úırendi. Zaman kóshinen qalmaı alǵa jyljyp kele jatqan turǵyndar búginde memlekettik qyzmetterge elektrondy júıe arqyly qol jetkizýge daǵdylandy. Qazir saýdany da úıden shyqpaı-aq jasaýǵa mashyqtanyp aldy. Bul jaǵynan qala halqyn onlaın saýda naryǵynda óte belsendi dep aıtýǵa ábden bolady. Salystyrmaly túrde osydan on jyl burynǵy halyqtyń ómir súrý daǵdysyn eske túsirińizshi...
Kezekte turý – qalypty jaǵdaı edi
Buryn Almatyda nemese basqa qalalarda memlekettik mekemelerge, bank bólimshelerine, aýrýhanalarǵa barǵanda uzyn-sonar kezekke turý – qalypty jaǵdaı edi. Qujat rásimdeý, komýnaldyq tólemder jasaý, dáriger qabyldaýyna jazylý saǵattap ýaqyt alatyn. Biraq sıfrlyq tehnologıalardyń damýy bul máseleni aıtarlyqtaı jeńildetti.
Máselen, buryn qandaı da bir qujat kerek bolyp, HQKO-ǵa barý kerek bolsa, qazir 90%-dan astam memlekettik qyzmetti onlaın alýǵa bolady. Egov Mobile qosymshasy – anyqtamalar, qujattar, balabaqsha kezegi, jer ýchaskesine ótinish berý sekildi qyzmetter qoljetimdi. Al ESQ (Elektrondyq sıfrlyq qoltańba) – kez kelgen qujatqa úıden shyqpaı-aq qol qoıýǵa múmkindik beredi.
Densaýlyq saqtaý júıesi de sıfrlyq formatta. Buryn aýrýhanaǵa jazylý úshin tirkeý bóliminde uzaq ýaqyt kútý kerek bolatyn. Qazir «Damumed» qosymshasy arqyly dárigerge onlaın jazylýǵa bolady. Buǵan qosa, turǵyndarǵa elektrondy densaýlyq kartalary engizildi. Endi qaǵaz qujat tasýdyń qajeti joq. Dárihanalarda reseptter sıfrly formatta beriledi.
Esterińizde me, buryn bank bólimshelerinde komýnaldyq tólemder men aýdarymdar úshin de uzyn-sonar kezekte turatynbyz. Qazir Kaspi.kz, Halyk Homebank, Jusan Bank qosymshalary arqyly barlyq tólemderdi onlaın jasaýǵa bolady. QR-kodpen tólem júıesi keń taraldy, kasaǵa barýdyń qajeti joq.
Qoǵamdyq kólikti alaıyq. Buryn avtobýsqa nemese metroǵa miný úshin jolaqyny qolma-qol tóleıtinbiz, al qazir «Ońaı» kartasy nemese mobıldi tólemder arqyly esh qıyndyqsyz tóleı alamyz. Valıdatorlar arqyly tólem jasaý jyldam ári yńǵaıly boldy. QR-kod bıletteri engizildi. Bul da kezekti azaıtýǵa kómektesti.
Budan bólek, qazir bazarǵa, dúkenge baryp ýaqyt joǵaltpaı-aq, Glovo, Wolt, Chocofood, Yandex Go sıaqty platformalar arqyly tamaq pen azyq-túlikke tapsyrys berýdi úırendik. Al marketpleıster (Kaspi.kz, Wildberries, Ozon) arqyly úıden shyqpaı-aq taýar satyp alýǵa múmkindik bar.
Qoryta aıtqanda, sıfrlandyrý burynǵy uzyn-sonar kezekterdi azaıtyp, ýaqytty únemdeýge kómektesti.
Búginde memlekettik qyzmetterdiń 90%-dan astamy onlaın qoljetimdi. Bul baǵytta Egov.kz jáne Smart Almaty platformalary jumys isteıdi. «Open Almaty» arqyly turǵyndardyń ótinishteri onlaın qabyldanyp, sheshimin tabýda. Qalalyq qyzmetterge arnalǵan biryńǵaı chat-bottar men mobıldi qosymshalar da qala jurtshylyǵy úshin qyzmet etýde.
«Sıfrly Almaty» jobalary aldaǵy jyldary megapolısti zamanaýı ári yńǵaıly qalaǵa aınaldyra otyryp, halyqqa qyzmet kórsetýdi ońtaılandyra túsedi. Búgingi tańda shaharda almatylyqtardyń ómir sapasyn jaqsartýǵa baǵyttalǵan birneshe aýqymdy jobalar júzege asyrylýda.