Қазақстан әскери күш-қуат жағынан әлемдік рейтингте нешінші орында? Елімізде мемлекеттік басқару мен қорғаныс, міндетті әлеуметтік қамсыздандыру секторындағы инвестициялар 2022 жылы екі есеге өскен.
Globalfirepower әскери қуат деңгейі бойынша елдер рейтингінде Қазақстан 145 елдің ішінде 63-ші орында тұр. Ел индексі 1,0873 құрады. Индекс неғұрлым төмен болса, соғұрлым мемлекеттің әскери күші артады, деп хабарлайды Аlmaty-akshamy.kz Azattyq Rýhy-на сілтеме жасап.
Рейтинг сарапшылары 60 түрлі факторларды, соның ішінде қорғаныс шығындарының деңгейін, техника мен жабдықтардың арсеналын, армия санын, танктер, кемелер мен ұшақтардың және басқа да әскери техниканың санын, сондай-ақ армияның жауынгерлік қабілетіне әсер ететін ресурстарға, мұнайға, көмірге және т.б. қолжетімділікті бағалады. Бұл ретте ядролық қарудың болу факторы ескерілмеді.
Әскери күші ең жоғары елдер - АҚШ, Ресей және Қытай. Ал ТМД елдерінің ішінде Ресейден бөлек Қазақстан Украина, Әзербайжан, Беларусь және Өзбекстан елдерінен төмен көрсеткіште.
Қазақстаннан төмен рейтингте Түрікменстан, Армения, Қырғызстан, Тәжікстан және Молдова тұр.
Елімізден жоғары рейтингте тұрған ТМД елдерінің ішінде Ресей әскери қорғанысқа 82,6 млрд доллар, Украина — 30 млрд, Әзірбайжан-3,1 млрд АҚШ долларын жұмсайды. Беларусь пен Өзбекстанда бюджет Қазақстанға қарағанда бірнеше есе төмен: 723,1 млн және 692,5 млн долларды құрайды.
Қазір Қазақстан авиациясында Global Firepower талдаушыларының дерегі бойынша, барлығы 237 ұшу аппараты бар. Атап айтсақ, 75 жауынгерлік тікұшақ, ұшақтар арасында - 39 штурмовик, 81 истребитель, 17 көлік және 25 оқу ұшағы.
Еліміздің Құрлық әскерлерінде 300 танк, 5,2 мың броньды жауынгерлік машина, 246 өздігінен жүретін артиллериялық қондырғы, 456 бірлік сүйретілетін артиллерия және 407 волейбол атысының реактивті жүйесі бар.
Бүгінде елдегі әскери персоналдың жалпы саны 77 мың адамды құрайды, оның ішінде 45 мың адам жұмыс істеп тұрған әскери құрам және 32 мың адам әскерилендірілген құрамаларға жатады.
Осы жылдың қаңтар айында мемлекеттік басқару мен қорғаныс, міндетті әлеуметтік қамсыздандыру саласындағы негізгі капиталға құйылған инвестиция көлемі - 10,6 млрд теңгеге жетті. Бұл өткен жылмен салыстырғанда бірден 24,1 есе көп.
Жалпы, 2022 жылдың 12 айындағы көрсеткіш 161 млрд теңгені құрады. Аталған көрсеткіш 2021 жылмен салыстырғанда 2,2 есе көп болып отыр.
Өңірлік бөліністе осы жылдың қаңтар айында Маңғыстау облысына ең көп инвестиция салынды: 4,6 млрд теңге. Екінші және үшінші орында Абай және Түркістан облыстары: 2,8 млрд және 2,7 млрд теңге.
Сектордағы негізгі капиталға салынған инвестициялар портфеліндегі қаражаттың басым бөлігін банктік емес қарыз қаражаттары құрады: 10,5 млрд теңге немесе бірден бүкіл портфельдің 98,6%-ы.
Әскери күшке бөлінген инвестиция жергілікті бюджет қаражаты есебінен 31,5 млн теңгені, кәсіпорындардың өз қаражаты есебінен - 120,8 млн теңгені құрап отыр.