Қазақстанда 200 мыңға жуық есту қабілеті төмен азамат бар, олардың жартысынан астамы еңбекке жарамды. Дегенмен, жұмысқа орналасу мәселесі күрделі. Жұмыс берушілердің айтуынша, мұндай адамдардың көпшілігі қажетті біліктілікке ие емес. Бұл еңбекке жарамды жандардың мүмкіндіктерін шектеп қана қоймай, олардың өмір сүру сапасына да айтарлықтай әсер етеді.
Маникюр жасаушы Эльмира Аманжолова осы мәселелердің барлығын өз өмірінде сезінген. Үш жасында тұмаудан кейінгі асқынудың салдарынан есту қабілетінен айырылған ол мектепті аяқтаған соң маникюр және макияж курстарын оқыған. Қазіргі таңда клиенттерін өз үйінде қабылдап, қызмет көрсетуде. Алайда, сұлулық салонына жұмысқа орналасу мүмкіндігі жоқ екенін айтады, себебі есту қабілетінің шектеулігі қарым-қатынас жасауда қиындық тудырады.
- Бір күнде бірнеше клиент қабылдаймын. Маникюрден бөлек, макияж жасай аламын. Өзімнің сұлулық салонымды ашуды армандаймын, шағын ғимаратты жалға алғым келеді. Бірақ есту қабілеті төмен адамдарға арналған бизнеске қолдау бағдарламалары жоқ. Қазір айына шамамен 200 мың теңге табамын. Бұл ақша тек азық-түлік пен пәтерақыға жетеді. Өз пәтерімді алу мүмкін емес. Үш баланың анасы болғандықтан, қосымша көмекке зәрумін, бірақ үшінші топтағы мүгедектерге жеңілдік бағдарламалары қарастырылмаған, - дейді Эльмира Аманжолова
Эльмираның оқиғасы Қазақстандағы мүмкіндігі шектеулі жандардың басты мәселелерін айқын көрсетеді. Қазіргі таңда мұндай адамдарға жұмысқа орналасу, кәсіпкерлікпен айналысу, өз қабілеттерін дамытуға мүмкіндік алу оңай емес. Есту қабілеті төмен азаматтар үшін арнайы бағдарламалардың жоқтығы, жұмыс берушілердің шектеулі түсінігі және қоғамдағы қолдау деңгейінің төмендігі оларды үлкен қиындықтарға әкеледі.
Сонымен қатар, Қазақстанда бұл мәселелерді шешудің әлеуеті зор. Еңбек етемін деген жандар үшін арнайы курстар, жеңілдетілген несие, кәсіби бағдар беру және жұмыс орындарын ашу бағдарламалары іске асса, олардың да қоғамға қосар үлесі арта түсер еді. Әрбір азаматтың еңбек ету құқығы бар, ал қоғамның міндеті – сол мүмкіндікке жол ашу. Еңбекке деген талпынысты қолдау – мемлекет дамуының маңызды көрсеткіші.