Qazaqstandaǵy zańsyz qoqys polıgondary memleketke mıllıard teńgeden astam shyǵyn ákeldi
QR Ekologıa, geologıa jáne tabıǵı resýrstar mınıstrligi Almatyda ótkizgen kóshpeli keńeste zańsyz qoqys oryndaryn joıý boıynsha júrgizgen monıtorıń nátıjesin usyndy.
2020 jyly ǵaryshtyq monıtorıńpen qamtylǵan 23 qalada (https://waste.garysh.kz) 8 884 ruqsat etilmegen qoqys polıgony anyqtalyp, onyń 80% joıyldy. Búgingi tańda ǵaryshtyq monıtorıńpen aýdany 250 025 sharshy km astam 35 iri eldi meken qamtylyp otyr dep habarlady Almaty-akshamy.kz QR ekologıa, geologıa jáne tabıǵı resýrstar mınıstrliginiń habaryna silteme jasap.
QR ekologıa, geologıa jáne tabıǵı resýrstar mınıstrligi eldi mekender tóńireginde zańsyz qoqys úıindilerin joıý jáne olarǵa jol bermeý boıynsha vedomstvoaralyq júıeli is-sharalar qabyldaýdyń josparyn iske asyrýǵa kiristi.
Vedomstvo qosymsha «jedel» jelini iske qosty (+7775 952 49 00). Búgingi kúni jelige 1 300 ótinish túsken. 2021 jylǵy 1 naýryzdaǵy jaǵdaı boıynsha, 787 qoqys orny joıyldy. Jyl saıyn jergilikti atqarýshy organdardyń búdjetinen zańsyz qoqys úıindilerin joıýǵa shamamen 100 mln teńge bólinedi.
Qoqystyń zańsyz tógilý problemasyn sheshý jańa ekologıalyq kodekste de kúsheıtilip otyr. Ekologıa vıse-mınıstri Ahmetjan Pirimqulovtyń aıtýynsha, elimizde shyǵatyn qaldyqtar kólemi kún saıyn ósip keledi. Ony sheshýdiń birden bir joly – qaldyqtardy energıaǵa aınaldyrý, - deıdi vıse-mınıstr.
20 mamyrda Ekologıa mınıstrligi qaldyqtardy energıaǵa aınaldyrý jobalary boıynsha aýksıondyq saýda-sattyq jarıalady. «Waste to Energy» keshenderin Aqtóbe, Almaty, Óskemen, Nur-Sultan, Qaraǵandy jáne Shymkent qalalarynda iske qosý josparlanyp otyr. Zaýyt qurylysy ınvestorlardy tartý esebinen josparlanǵan. Alty keshenniń qurylysyna tartylatyn ınvestısıanyń jalpy kólemi 181 mlrd teńge.
Zań talaby boıynsha aýaǵa shyǵaryndylar eýropalyq standarttarǵa saı bolý talaby qoıylǵan. Sondaı-aq bolashaq zaýyttardyń osy talaptarǵa sáıkestigine memlekettik baqylaý júrgiziletin bolady.
Qatty turmystyq qaldyqtardy basqarýǵa qatysty usynylyp otyrǵan júıeni engizý barysynda qoqys polıgondaryna balama engizý esebinen memlekettik búdjetti 5 jyl ishinde 5,4 mlrd teńgege deıin únemdeýge múmkindik beredi. Nátıjesinde 6 070 520 tonna QTQ júıeli basqarylady.
«Waste to Energy» energetıkalyq kádege jaratý jónindegi jobany iske asyrý jyl saıyn túziletin 5 mln tonnaǵa jýyq QTQ kádege jaratýǵa jol ashady. Atap aıtqanda, qaıta óńdeý kólemin 1,65 mln. tonnaǵa deıin ulǵaıady (750 myń tonna – suryptaý jáne qaıta óńdeý, 900 myń tonna - qaldyqtardy energıaǵa aınaldyrý). Sonyń nátıjesinde 2024 jylǵa qaraı qaldyqtardy qaıta óńdeý kórsetkishin 30%-ǵa deıin jetkizýge múmkindik beredi. Ekologıa mınıstrligi atalǵan jobaǵa qoǵam qyzyǵýshylyǵyn eskere otyryp, Qazaqstanda «Waste to Energy» jobasyn iske asyrý máseleleri boıynsha qoǵamdyq monıtorıńtik komısıa qurý týraly sheshim qabyldady.
