Qarjy, bırja, makroekonomıka sarapshysy, ekonomıs Aıbar Oljaı Facebook-paraqshasynda Almatydaǵy Magnum gıpermarketinen otandyq maıonez taba almaǵanyn jazyp, elimizdiń iri saýda jelisiniń sheteldik ónimge basymdyq berýin synǵa aldy. Ol memlekettik qoldaýǵa ıe bıznes otandyq taýar óndirýshilerdi yǵystyryp jatyr dep málimdedi, - dep habarlaıdy Aqshamnews.kz.
"Senbide Almatydaǵy "Jetisý" yqshamaýdanyndaǵy irgeli Magnum-ǵa bas suqtym. Bul - tarıhtaǵy eń tuńǵysh Magnum gıpermarketi. Osy dúken jaqsy tabys ákelgennen keıin, Magnum saýda jelisi retinde odan ári damyǵan bolatyn. Sórelerdi on aınalyp, ózimizdiń otandyq maıonezdi taba almadym. İzdegenim Almatyda óndiriletin "3 jelanıe" maıonezi bolatyn. Gıpermarket qyzmetkeri qazir qazaqstandyq maıonezdiń satylmaıtyndyǵyn rastady. Magnum Qazaqstandyq maıonezdi alyp tastap, ornyna Reseıdiń "Makeev" maıonezin toltyryp tastaǵan", – deıdi Oljaı.
Aıbar Oljaıdyń aıtýynsha, bul kezdeısoq jaǵdaı emes. Buǵan deıin de ol Magnum sórelerinde reseılik jarma men maı ónimderiniń kóbirek satylýyna nazar aýdarǵan.
Ekonomıs bul jeke bıznes bolǵanymen, "Magnum Cash & Carry" memleketten paıyzsyz nesıe alyp otyrǵandyqtan, mundaı áreket aqtalmaıtynyn aıtty. Onyń aıtýynsha, kompanıa keıingi bes jylda Almatyda kemi 13 mıllıard teńge, al jalpy el boıynsha shamamen 18 mıllıard teńge memlekettik kómek alǵan.
"Saýda mınıstrligi tarapynan úlken logıkalyq qatelik bar. Olar Magnum sıaqty iri saýda jelilerine paıyzsyz nesıe taratyp otyrǵanda tek belgili bir áleýmettik azyq-túlikke baǵany ósirmeý boıynsha talap qoıady. Biraq "ol taýar otandyq bolýy tıis" degen shart joq", – deıdi ol.
Búginde Básekelestikti qorǵaý jáne damytý agenttigi men Magnum arasyndaǵy jaǵdaı da shıelenise túsken. Kompanıa taýar óndirýshilerge sóreden oryn men jarnama úshin qosymsha tólem júktep otyr, bul - otandyq kásiporyndarǵa aýyr soqqy.
Sarapshy Magnum-nyń reseılik ónimderdi ótkizýi elimizdiń makroekonomıkasyna da keri áser etetinin eskertedi.
"Qazaqstannyń Reseıden alatyn azyq-túlik ımporty 2024 jyly 10 paıyzǵa ósip ketti. Qazir Reseıden 1,9 mıllıard dollarǵa azyq-túlik alamyz. Endi osy 2 mıllıardtyq aqsha kanaly rúbldiń teńgege yqpalyn qamtamasyz etedi de, erteń Reseıde mindetti túrde bolatyn ınflásıa bizge de áser beredi. Al rúbl qulap ketetin bolsa, ol teńge baǵamyna qysym jasaı bastaıdy", – deıdi Oljaı.
Onyń aıtýynsha, Magnum eldegi azyq-túlik saýdasynyń 8 paıyz úlesin alyp otyr. Onyń otandyq óndirýshilerdi qoldamaýy, ónimderin sóreden alyp tastaýy bizdiń óndirýshilerdiń satý kólemin azaıtyp, jaǵdaıyn nasharlatady. Bul tıisinshe olardyń qyzmetkerleriniń aılyǵynyń óspeýine, jumys oryndarynyń qysqarýyna alyp keledi. Turmysy nasharlap qalǵan adamdar Magnum-nan tamaq alýyn azaıtady.
Sheshim qandaı?
Aıbar Oljaı bul jaǵdaıdan shyǵýdyń eki jolyn usynady:
-
Magnum memlekettik qarjylandyrýdan tolyq aıyrylýǵa tıis;
-
Memlekettik kómek jalǵasatyn bolsa, otandyq ónimderge sórede alyp tastaýǵa tyıym salynýy kerek.
Ol Eurasian Foods Corporation sıaqty kásiporyndardyń maıonezin Aýǵanstannan Shyǵys Eýropaǵa deıin eksporttap jatqanyn eske sala otyryp, elimizdegi eń iri saýda jelisiniń olardy sóreden alyp tastaýy strategıalyq turǵyda úlken qatelik ekenin atap ótti.
"Qazaqstan - Ortalyq Azıanyń maıonez derjavasy. Al Magnum ony Reseıdiń "Makeevimen" almastyryp jatyr. Bul - kompanıa basshysy Azamat Osmanovqa úlken syn", - deıdi avtor.
Ol aptanyń aıaǵynda gıpermarketke qaıta baryp, jaǵdaı ózgermese, máseleni Májiliske deıin kóteretinin aıtty.