Jumystaǵy shamadan tys júkteme men birsaryndy tirshilik – adamdardyń kúızelip, emosıalyq sharshaýǵa ushyraýyna sebep bolatyn basty faktorlardyń biri. Bul jaǵdaıdyń alǵashqy belgileri – únemi sharshaý, uıqysyzdyq, mazasyzdyq pen alańdaýshylyq.
Osyndaı kúıden shyǵýdyń tıimdi joldarynyń biri – hobbı. Psıhologtardyń pikirinshe, hobbı – mahabbatty, eńbekti jáne oıyndy bir arnaǵa toǵystyra otyryp, adamǵa rýhanı tepe-teńdik syılaıdy. Bul týraly Aqshamnews.kz tilshisi keńirek tarqatyp kórdi.
Sýret: sportishka.com, maxmassage.ru, arıt.rf
Hobbı mentaldy saýlyqqa qalaı áser etedi?
Nature Medicine jýrnalynda jarıalanǵan zertteý nátıjesi boıynsha, hobbıi bar adamdar depressıaǵa sırek ushyraıdy jáne ómirden lázzat alýǵa beıim keledi. Ǵalymdar 65 jastan asqan 93 myńnan astam adamnyń ómirin birneshe jyl boıy baqylap, hobbı mıdyń belsendiligin arttyryp, turaqty psıhıkalyq densaýlyq pen joǵary ónimdilikke yqpal etetinin anyqtaǵan.
Taǵy bir zertteýde (Discovery Inc.) hobbı adamdarǵa belgisizdik aldyndaǵy qorqynyshty jeńýge kómektesetini aıtylǵan. Hobbı mynadaı oń áser beredi:
1. Ómirdi baqylaýda ustaý
Hobbıi joq adamdardyń tek 17%-y ǵana óz ómirin baqylaýda ustap otyrǵanyn aıtsa, hobbıi barlardyń bul kórsetkishi – 23%, al qyzyǵýshylyǵy óte joǵary jandarda – 26%. Bul kóbine adamnyń bir salada jaqsy damyǵan daǵdylary men bilimine baılanysty.
2. Óz-ózine degen senimdilik
Hobbıi bar adamdardyń 43%-y óz sheshimine senimdi. Bul senim ýaqytty tıimdi basqarýmen de tikeleı baılanysty. Hobbıi bar adam ýaqytyn josparlaýǵa da beıim.
3. Motıvasıa men ómir máni
Saýalnamaǵa qatysqan adamdardyń 90%-dan astamy hobbı olarǵa shabyt pen ómirge degen qushtarlyq syılaıtynyn aıtqan.
4. Qoǵammen baılanys
Respondentterdiń 60%-y hobbı arqyly jańa dostar tapqanyn jáne áleýmettik sheńberiniń keńeıgenin jetkizgen.
5. Baqyt pen optımızm
Hobbıi bar adamdar ómirge oń kózqaraspen qarap, ózin baqyttyraq sezinedi.
Hobbı tańdaǵanda nege mán berý kerek?
Hobbıdi belsendi jáne pasıvti dep eki topqa bólýge bolady.
Belsendi hobbı: sport, fıtnes, bı, ıoga, saıahat, foto-vıdeo túsirý, balyq aýlaý.
Pasıvti hobbı: kitap oqý, kýlınarıa, tiginshilik, úı janýarlaryna kútim, úı ósimdikteri, til úırený, dızaın, qolóner.
Bul oraıda aıta ketetin bir keńes, eger jumysyńyz birsaryndy bolsa, qozǵalysty qajet etetin hobbı tańdaǵan jón. Al kúndelikti belsendi jumys isteseńiz, kerisinshe, tynysh, shyǵarmashylyqpen aınalysatyn hobbı kómektesedi.
Stereotıpterge baǵynbaǵan jón
Kópshilik hobbıdi «erlerge» jáne «áıelderge» tán dep bólip jatady. Psıhologtar bul qate kózqaras ekenin aıtady. Hobbıdiń jynysy bolmaıdy – bastysy, adamnyń ózine unaýy. Óz qyzyǵýshylyǵyńyzdy erkin tańdaý – bul ishki erkindik pen senimdiliktiń belgisi.
Qaıda barýǵa bolady?
Hobbıge arnalǵan úıirmeler men kýrstar jaıly aqparatty ınternetten, áleýmettik jelilerden, jergilikti mádenıet ortalyqtarynyń saıttarynan tabýǵa bolady.
Dostaryńyz nemese tanystaryńyzdan surap kórýge bolady – olardyń arasynda sizge baǵyt-baǵdar bere alatyndar tabylyp qalýy múmkin.
Bastaǵan isti tastap ketpegen durys
Jańa nárse úırený – mıǵa júkteme túsiretindikten, adamda bárin tastap ketkisi keletin sátter bolady. Buǵan jol bermes úshin:
• Kishkentaı qadamdardan bastaý qajet;
• «2 mınýt erejesi»: jańa ermekti bastaǵyńyz kelmese de, ózińizge «tek 2 mınýt aınalysamyn» dep ýáde berý;
• Kúntizbege ýaqyt belgilep qoıý;
• Qoldaý bildiretin orta tabý;
• Progresti trekermen belgilep otyrý;
• Nátıje úshin emes, prosesten lázzat alý úshin aınalysý;
• Qymbat qural-jabdyqty birden almaı, bastapqyda tegin resýrstarmen bastaý.
Eger eki-úsh apta ótkennen keıin de hobbı qyzyqsyz bolyp kórinse — jańa nárse baıqap kórýge bolady. Bul — qalypty proses.
Hobbıdi taǵy bir «jumysqa» aınaldyrmańyz
Hobbı erkindik syılaýǵa tıis.
Ony naqty jospar, maqsat, tabys kózine aınaldyrǵan kezde mı ony jumys retinde qabyldaı bastaıdy. Sodan keıin kúızelis qaıta oralýy múmkin.
Hobbı — adamnyń ózine arnalǵan keńistigi. Sol úshin ony keste boıynsha emes, kóńilmen jasaǵan jón.
Hobbı kómektespeı jatsa, mamanǵa júginińiz
Eger hobbı jumystan bas alýǵa kómektespese, janǵa rahat syılamasa, bul adamnyń kúızelis deńgeıiniń joǵary bolýy múmkin ekenin ańǵartady. Mundaı jaǵdaıda:
– Dárýmen tapshylyǵy;
– Uıqynyń buzylýy;
– Psıhologıalyq qıyndyqtar bolýy yqtımal.
Bul máselelerdi anyqtap, sheshý úshin mamannyń kómegine júgingen jón.
Hobbı — bul jaı ermek qana emes. Ol — ómirdiń reńin arttyryp, jumys pen turmystyń kúızelisinen arylýǵa kómektesetin myqty qural. Bastysy — ózińizge unaıtyn isti tabý jáne ony súısine oryndaý.