«Damý» qory kásipkerlerdi qarjylaı qoldaý baǵdarlamalaryn iske asyrýdy jalǵastyryp, Qazaqstandaǵy shaǵyn jáne orta bıznestiń órkendeýine eleýli úles qosyp keledi. Óńirlik komýnıkasıalar qyzmetindegi baspasóz konferensıasynda «Damý» kásipkerlikti damytý qorynyń Almaty qalasyndaǵy bólimshesiniń dırektory Jandos Nurǵazınov 2025 jyly óńirlerge, onyń ishinde Almatyǵa erekshe kóńil bólinetinin, jobalardyń sany men qarjylandyrý kólemi jaǵynan aıtarlyqtaı ósim bar ekenin atap ótti.
Qordyń maqsaty – tıimdi quraldar arqyly kásipkerlikti turaqty qoldap, onyń damýyna yqpal etý. Negizgi strategıalyq mindet – kásipkerlerge qarjylaı baǵdarlamalardy usynýdy jalǵastyrý. Qor syıaqy mólsherlemesin sýbsıdıalaý, nesıelerdi kepildendirý jáne jeńildetilgen nesıeleý baǵyttarynda jumys isteıdi.
Baǵdarlamalar iske qosylǵan sátten bastap búginge deıin jalpy somasy 2 295 mlrd teńge bolatyn 20,6 myń joba qoldaý tapty. Onyń ishinde:
• 10,5 myń joba – sýbsıdıalaý arqyly,
• 4,9 myń joba – kepildendirý arqyly,
• 4,9 myń joba – jeńildetilgen nesıeleý arqyly,
630,1 mlrd teńgege qarjylandyrylǵan.
2025 jyldyń alǵashqy bes aıynda memlekettik baǵdarlamalar aıasynda jalpy somasy 79,2 mlrd teńge bolatyn 525 joba qoldaý tapty. Onyń ishinde:
• Sýbsıdıalaý boıynsha – 238 joba (47,4 mlrd tg),
• Kepildendirý boıynsha – 113 joba (12,8 mlrd tg),
• Jeńildetilgen nesıe boıynsha – 174 joba (19 mlrd tg).
Salalar boıynsha eń kóp nesıe óńdeý ónerkásibine bólindi – 26,9 mlrd teńge (34%). Odan keıin:
• Kólik jáne qoımalaý – 13,5 mlrd teńge (17%),
• Densaýlyq saqtaý – 10,4 mlrd teńge (13%),
• Bilim berý – 5,6 mlrd teńge (7%),
• Týrızm – 4,2 mlrd teńge (5%).
Qoldaý alǵan jobalardyń 86%-y – mıkro jáne shaǵyn bıznes, onyń ishinde startaptar, al orta bıznestiń úlesi – 14%.
Qarjylandyrý maqsattary boıynsha:
• 76% – ınvestısıalyq jobalarǵa,
• 24% – aınalym qarajatyn tolyqtyrýǵa baǵyttalǵan.
Qoldaý alǵan kásipkerlerdiń 39%-yn áıelder quraıdy. Áıelder kásipkerligin qoldaýǵa arnalǵan arnaıy baǵdarlamalar (EQDB, «Úmit» jáne t.b.) aıasynda 4,9 mlrd teńgege 303 joba maquldanǵan.
«Damý» qorynyń qyzmeti áleýmettik-ekonomıkalyq turǵydan tıimdi nátıje berip otyr. Qor baǵdarlamalaryna qatysýshylar óndirgen ónim kólemi 16 620 mlrd teńgege, tólengen salyq mólsheri 1 242 mlrd teńgege, al jańadan ashylǵan jumys oryndary 14,5 myńnan asty.
2024 jyly 2023 jylmen salystyrǵanda qoldaý alǵan jobalardyń sany 33%-ǵa, al berilgen nesıeler 4%-ǵa artty.
2025 jyly jańa kepildendirý mehanızmderi – Kepildik qory 1 jáne Kepildik qory 2 iske qosyldy. Olar Prezıdenttiń tapsyrmasy men Úkimet qaýlysyna sáıkes engizilgen.
• Kepildik qory 1 – 7 mlrd teńgege deıingi jobalarǵa arnalǵan. Qaryz somasynyń 85%-yna deıin, biraq 3,5 mlrd teńgeden aspaıtyn kepildik beriledi. Sheshim 2 jumys kúni ishinde qabyldanady, qaıta baǵalaý talap etilmeıdi. Qazirdiń ózinde 8,2 mlrd teńgege 69 joba qarjylandyrylyp, 4,5 mlrd teńge kepildik berildi. Baǵdarlamaǵa 10 ekinshi deńgeıli bank qatysady.
• Kepildik qory 2 – 7 mlrd teńgeden asatyn iri jobalarǵa arnalǵan. Joba qunynyń 30%-yna deıin kepildik beriledi. Qaraý merzimi – 15 jylǵa deıin, jekelegen tártippen qaralady. Qarjylandyrý respýblıkalyq jáne jergilikti búdjet, bankterdiń jarnalary men kásipkerlerdiń komısıasy esebinen júrgiziledi.
2025 jyly jeńildetilgen nesıeleý aıasynda jańa «Órleý» baǵdarlamasy iske qosyldy. Baǵdarlama mıkro, shaǵyn jáne orta kásipkerlik sýbektilerin qoldaýǵa baǵyttalǵan:
• Investısıalyq maqsattarǵa – 7 mlrd teńgege deıin,
• Aınalym qarajatyna – 3,5 mlrd teńgege deıin nesıe beriledi.
Syıaqy mólsherlemesi – jyldyq 12,6%-dan aspaıdy.
Merzimi:
• Investısıalyq jobalar úshin – 10 jylǵa deıin,
• Aınalym qarajaty úshin – 3 jylǵa deıin.
2025 jylǵy 16 maýsymnan bastap mıkro jáne shaǵyn bıznes úshin syıaqy mólsherlemesin sýbsıdıalaý boıynsha jańa erejeler kúshine endi. Endi nesıeniń eń joǵary mólsherlemesi – Ulttyq Banktiń bazalyq stavkasy + 4%. Onyń 40%-y sýbsıdıalanady, al kásipker úshin sońǵy mólsherleme 12,3%-dan tómen bolmaýy tıis.
Nesıe somasy – 200 mln teńgege deıin.
Basym salalar: ónerkásip, kólik, týrızm, bilim berý jáne densaýlyq saqtaý.
«Almaty/Jana Business» óńirlik baǵdarlamasy erekshe mańyzǵa ıe. Almaty qalasy ákimdigimen birlesip júzege asyrylyp jatqan bul baǵdarlama qaladaǵy shaǵyn jáne orta bıznesti qoldaýǵa baǵyttalǵan.
Jyldyq 12,6% mólsherlememen, 7 jylǵa deıingi merzimge, 100 mln teńgege deıin jeńildetilgen nesıe qarastyrylǵan. Bul baǵdarlama ásirese jańa bastaǵan kásipkerler úshin tıimdi.
2015 jyldan beri baǵdarlamaǵa 32,5 mlrd teńge bólindi, onyń ishinde 18,1 mlrd teńgesi – «Damý» qorynan. 2025 jyly taǵy 3 mlrd teńge bólý josparlanyp otyr. Qazirgi tańda 864 kásipker qoldaý alyp, óndirilgen ónim kólemi 1 216 mlrd teńgege, tólengen salyq 101,5 mlrd teńgege jetip, 1 519 jańa jumys orny ashyldy.