Almaty dese birden oıǵa taý, qaınaǵan tirshilik, keptelis jáne demalys elesteıdi. Erkindikti súıetin bul qala - turǵyndar úshin de, kelýshiler úshin de qashan da osy dúnıelerimen baǵaly. Ásirese onyń taýyn súımeıtin jan joq shyǵar, sirá?! Jyl saıyn týrıser aǵylyp baratyn araıly Almaty jaıly jurttyń oıy qandaı? Aqshamnews.kz tilshisi Almatynyń qonaqtar jıi keletin aımaqtaryna baryp, týrısermen tildesip qaıtty. Tolyǵyraq materıaldan bilińiz.
Panfılov saıabaǵynda týrıs nege kóp?
Saparymyzdy eń áýeli Almatydaǵy eń tanymal tarıhı oryndardyń biri - 28 gvardıashy-panfılovshylar atyndaǵy saıabaqtan bastaýdy jón kórdik. Bul saıabaqty kóbi kepterlermen baılanystyrady. Dese de munda kepterlerden góri týrıserdiń qarasy kóp sekildi kórindi.
sýret: aqshamnews.kz/Nurbol Yntymaquly
Almatydaǵy Panfılov saıabaǵy XIX ǵasyrdyń 70-jyldary eski zırat ornyna salynǵan desedi. Onyń ortasynda 1904-1907 jyldary sáýletshi Andreı Zenkovtyń jobasymen salynǵan aǵash pravoslavıelik kafedraldy sobor tur. Bul shirkeý 1911 jylǵy joıqyn jer silkinisine tótep berip, sol kezdegi seısmotózimdi arhıtektýranyń jarqyn úlgisine aınalǵan edi. Atalmysh ǵımarat osyndaı erekshe tarıhymen týrıserdi tartyp turǵany anyq.
sýret: aqshamnews.kz/Nurbol Yntymaquly
1975 jyly saıabaqta Dańq memorıaly ornatyldy. Sodan beri bul jer – soǵys ardagerleri men qala turǵyndary úshin taǵzym etý ornyna aınalǵan.
sýret: aqshamnews.kz/Nurbol Yntymaquly
Shirkeýdiń aldynda kádimgi saıabaqtyń atmosferasy seziledi. Balmuzdaqtar, oıyn avtomattary, fotograftar, tátti maqta, balalarǵa arnalǵan oıynshyqtar qaptap tur. Alaıda kózge birden túsetini - kepterlerdiń kóptigi.
sýret: aqshamnews.kz/Nurbol Yntymaquly
Japa-tarmaǵaı bir mezette aspanǵa kóterilip, sheńber jasap ushqan qustar kóptiń tańdanysyn týdyrdy. Olardan mundaı áreket kútpegen biz de tańyrqap qaldyq. Qanattaryn qaqqan sátte kenet kókten jel eskendeı sezim qaldyrdy. Sonda jumys isteıtin fotograftardyń aıtýynsha, kepterler bir mezette birneshe márte qaıtalap, osylaı kókke kóterilip, adamdardyń "tańǵaldyrǵysy" keledi eken.
sýret: aqshamnews.kz/Nurbol Yntymaquly
Joǵaryda aıtqanymyzdaı, kepterlerden keıin kózge túsetini - týrıser. Ózge mádenıet, ózge ult, ózge keıiptegi jandar sózsiz birden baıqalady. Tarıhı saıabaqqa kelip, tanysyp, sýretke túsip jatqandary jeterlik. Solardyń arasynan Almatyǵa is-saparmen kelgen Chen men Veı esimdi qytaılyq týrısermen tildesý buıyrdy.
sýret: aqshamnews.kz/Nurbol Yntymaquly
"Almatynyń tabıǵaty erekshe ásem. Sózsiz kez kelgen adamnyń júregin jaýlap alady. Tynysh ári jasyl qala. Jumys babymen júrsek te, mynandaı kórinisti kórip turyp, qalaısha taýǵa shyqpaýǵa bolady. Arasynda ýaqyt taýyp birneshe taýlardy kórip qaıttyq. Búgin osy saıabaqty aralaýǵa ýaqyt taptyq. Onyń erekshe tarıhymen de tanystyq. Barlyǵy unap jatyr", – deıdi olar.
sýret: aqshamnews.kz/Nurbol Yntymaquly
sýret: aqshamnews.kz/Nurbol Yntymaquly
"Beshbarmaqqa ǵashyq boldym"
Qytaılyq týrıserden bólek AQSH-tan demalýǵa arnaıy kelgen Raııannyń otbasymen tanystyq. Olar Shymbulaqqa degen erekshe mahabbattaryn jasyrmady.
sýret: aqshamnews.kz/Nurbol Yntymaquly
"Almatynyń aýa raıy janyńdy jadyratady. Taýlary ertegi álemindeı. Sharyn, Kólsaı – tabıǵattyń keremet syıy eken. Men Qazaqstan týraly áleýmettik jeliden Shymbulaqty kórip bilgen edim. Qysta snoýbord tebýge bolatyn keremet múmkindigi bar eken. Sol meni birden qyzyqtyrdy. Osy joly kelip, Shymbulaqtyń jazyn kórdik. Endi qysta taǵy kelip, mindetti túrde snoýbord tebýim kerek. Bul qalaǵa kelgen adam sózsiz unatady. Almatyǵa ǵashyq bolmaý - qylmys sekildi, – deıdi ol.
Raııan sondaı-aq, qazaqstandyq asqananyń dámine tańdaı qaqqanyn aıtty.
"Men keshe beshbarmaqty alǵash ret jedim. Dámin endi aıta almaımyn. Ǵashyq boldym. Al qurttyń dámi… Ony sózben sıpattaý múmkin emes! Qatty unady", – dep kúldi Raııan.
sýret: aqshamnews.kz/Nurbol Yntymaquly
Panfılov saıabaǵynan shyǵyp, Almaty Arbatyna jol tarttyq. Jolaı Raııannyń sıpattap, aýzynyń sýy quryǵan "qurtyn" satyp otyrǵan jasóspirimderdi baıqadyq. Qurt jaıylǵan ústeldi torýyldaǵan sheteldikter birshama eken. Olar ulttyq taǵamnyń dámine tańǵala da, tamsana da talasyp jatty.
Almatynyń Arbaty
Almatynyń qaq júreginde ornalasqan Arbat – qala turǵyndary men týrıser eń jıi keletin demalys aımaqtarynyń biri. Jaıaý júrginshilerge arnalǵan bul aımaq Jibek joly kóshesiniń boıynda, Abylaı han jáne Nazarbaev dańǵyldarynyń arasyn alyp jatyr. Arbat boıynda san túrli dúkender, eski SÝM saýda ortalyǵy, shaǵyn bazarlar men kádesyı satatyn dúńgirshekter ornalasqan.
sýret: aqshamnews.kz/Nurbol Yntymaquly
Túrkıadan kelgen Ismaıl men Emıne esimdi erli-zaıypty Qazaqstanǵa qysqa ýaqytqa toqtaýdy jón kóripti. Arbatta jolyqtyrǵan túrik aǵaıyndarymyzben sóılesip, olardyń nelikten az ǵana ýaqytqa kelgeni jaıly suradyq.
sýret: aqshamnews.kz/Nurbol Yntymaquly
«Biz Almatyǵa búgin keldik. Joldan sharshap turǵanymyz bar. Alaıda aınala tap-taza, adamdar meıirimdi eken. Qazaqstanda úsh kún bolamyz, sodan keıin Qyrǵyzstan men Ózbekstanǵa jol tartamyz. Ol jaqtarda biraz kún bolamyz. Bizge Ózbekstannyń týrızmi jaqsy damyǵandaı bolyp kórindi. Dese de, Almatynyń ásem jerlerin kórip úlgeremiz dep oılaımyn", – dedi Ismaıl beı.
sýret: aqshamnews.kz/Nurbol Yntymaquly
Olar artynsha Almatydaǵy dámdi asqanalar jaıly surap, alǵys aıtyp ketti. Qazaq halqynyń aqkóńildiligi men qonaqjaılyǵy olarǵa erekshe áser qaldyrǵan eken.
Arbattyń qaq ortasynan taǵy bir qytaılyq týrıserdi keziktirdik. Qoldaryna karta ustap alyp, ózara tildesip kele jatqan úsh kelinshektiń kelbeti kózge birden túsedi eken. Jaqyndap baryp, taǵy da áńgimege tarttyq.
"Almaty bizge unap jatyr. Búgin kelgenimizge úshinshi kún. Medeýdi araladyq. Aýasy sondaı keremet. Qatty unady. Endi osy saıabaqtardy aralap bolǵan soń, Kólsaı men Sharynǵa týrymyz bar" deıdi Hao esimdi týrıs.
sýret: aqshamnews.kz/Nurbol Yntymaquly
sýret: aqshamnews.kz/Nurbol Yntymaquly
Aıta keteıik, bıyl alǵashqy toqsanda Almatyǵa 497 myńǵa jýyq týrıs kelgen. Bul - byltyrǵy sáıkes kezeńmen salystyrǵanda 4,9 paıyzǵa joǵary kórsetkish. Ásirese sheteldik týrıser sany aıtarlyqtaı ósken. Byltyrǵy sandarmen salystyrǵanda 18 paıyzǵa artyp, 145 myń adam kelgen. Al ishki týrıser 0,4 paıyzǵa kóbeıip, 352 myń adamǵa jetken.