Көп адам "көмек сұрау" әлсіздік пен осалдықтың белгісі деп ойлайды. Психолог Екатерина Тур мұның астарында не жатқанын және ішкі тосқауылды қалай еңсеруге болатынын түсіндірді, - деп хабарлайды Аqshamnews.kz тілшісі.
Бала кезден қалыптасқан ұстаным
Көпшілігіміз "Өзің істе!", "Жылама!" деген тәрбие көріп өстік. Әдетте ниеті түзу ата-ана баласының эмоциясын (реніш, қорқыныш, абдырау) ашық білдіруіне тыйым салады. Осыдан "көмек сұрау - ұят" деген сенім бекіп қалады. Есейгенде бұл әдетке айналып, мансаптың өсуіне де, бақытты болуға да кедергі жасайды:
- адам жұмыста тапсырмаларды бөлуге қорқып, артық жұмыс істейді, нәтижесінде күйіп-жанады;
- қарым-қатынаста айтылмаған мәселені ішіне жұтып, "идеал" болып көрінуге тырысады, бұл ақыры терең дағдарысқа әкелуі мүмкін.
- Шынайы сезімін айта алмай, қолдау сұрай алмау - жалғыздықты әсірелейтін фактор: отбасының ортасында жүріп те, ұжымда жүріп те адам өзін жалғыз сезінгендей болады.
Ұзаққа созылған салдар
Бұл мәселе денсаулыққа зиян тигізеді. Ұйқысыздық, мазасыздық, үрей, қысымның ауытқуы, иммунитеттің төмендеуі - соның көрінісі. Эмоцияға ерік берілмесе, адам алкогольге, компульсив әдеттерге бейімделуі мүмкін. Көп жыл "өзгенің талабымен" өмір сүргенін түсінген сәт ауыр күйзеліс пен мотивацияның жоғалуына алып келеді. Тіпті инфаркт/инсульт сияқты дерттерге дейін апарады.
Қалай еңсереміз?
- Көмекке мұқтаждық - табиғи процесс. Психологқа бару - жеңілу емес, өзіңе қамқор болу. Мамандар бала кездегі ауыр жағдайларды еңсеруге, эмоцияны реттеу дағдыларын үйретуге, шекара мен коммуникация құруға көмектеседі.
- Аз-аздан бастаңыз: сенімді адамға ішіңіздегіні бөлісіңіз. Жұмыста өтінішті "шағым" емес, тапсырма формасында айтыңыз: "Сенің экспертизаң қажет", "Мынаны тиімдірек қалай істейміз?".
- Эмоцияңызды тануды және атауды, сезінуді үйреніңіз.
- Қолдайтын ортамен көбірек араласыңыз.