2025 жылғы қараша айының қорытындысы бойынша Қазақстан Республикасында жылдық инфляция деңгейі 12,4 пайызды құрады. Бұл көрсеткіш қазан айымен салыстырғанда аздап төмендегенімен (12,6%), елдегі баға өсімінің әлі де жоғары екенін көрсетеді. Ал бір айдағы инфляция 0,8 пайыз болды. Aqshamnews.kz тілшісі Ұлттық стаститика бюросында жарияланған мәліметтер негізінде осы тақырыпты талдап көрді.
Инфляцияны не өсіріп жатыр?
Ресми деректерге сәйкес, жылдық инфляцияның негізгі қозғаушы күштері - азық-түлік тауарлары, ақылы қызметтер және азық-түлік емес тауарлар.
- Азық-түлік тауарлары бір жылда 13,4% қымбаттады
- Ақылы қызметтер бағасы 12,3% өсті
- Азық-түлік емес тауарлар 11,2%-ға қымбаттаған
Инфляцияның жалпы деңгейіне ең үлкен үлесті азық-түлік пен алкогольсіз сусындар қосты - 5,2 пайыздық тармақ. Бұдан бөлек, денсаулық сақтау қызметтері (1,5 п.т.) және тұрғын үй-коммуналдық қызметтер (1,2 п.т.) де баға өсіміне елеулі әсер етті.
Азық-түлік: ет пен май алда тұр
Азық-түлік тауарлары арасында ең жоғары өсім ет және ет өнімдерінде тіркелді - бір жылда 21,7%. Бұл инфляцияға 2,45 пайыздық тармақ қосты.
Сондай-ақ:
- май және тоң май - 6,4%
- алкогольсіз сусындар - 15,7%
- сүт өнімдері - 10,8 %
- жемістер мен көкөністер - 9%
Бағаның мұндай өсуі маусымдық факторлармен қатар, өндіріс шығындарының артуы және логистикаға байланысты.
Қызмет көрсету саласындағы қымбатшылық
Ақылы қызметтер инфляцияға 3,7 пайыздық тармақ қосты. Әсіресе тұрғын үйге қатысты қызметтер айтарлықтай қымбаттаған.
- тұрғын үйді жалға алу - 15,9%
- тұрғын үйді жөндеу және қызмет көрсету - 8,2%
- тұрғын үй-коммуналдық қызметтер - 9,9%
Коммуналдық қызметтер ішінде:
- газ - 15,6%
- электр энергиясы - 8%
- орталықтан жылыту - 10,2%
Тек суық судың бағасы 12,3 пайызға төмендеп, инфляцияға кері әсер еткен санаулы көрсеткіштердің бірі болды.
Аймақтар бойынша инфляция: қай өңірде жоғары?
2025 жылғы қарашада ең жоғары жылдық инфляция тіркелген өңірлер:
- Ұлытау облысы - 14%
- Ақмола облысы - 13,8%
- Атырау облысы - 13,5%
- Солтүстік Қазақстан облысы - 13,4%
Ал салыстырмалы түрде төмен көрсеткіштер:
- Алматы қаласы - 11,4%
- Маңғыстау облысы - 11,6%
- Қызылорда облысы - 11,7%
Бұл айырмашылықтар өңірлердегі тұтыну құрылымы, коммуналдық тарифтер мен логистикалық шығындардың әртүрлілігіне байланысты.
Қараша айындағы баға динамикасы
Бір ай ішінде:
-
азық-түлік тауарлары – 1%
-
азық-түлік емес тауарлар – 0,9%
-
ақылы қызметтер – 0,3%
Бұл көрсеткіштер жыл соңына қарай инфляция қарқынының біршама баяулағанын аңғартады.
2025 жылғы қарашада инфляцияның 12,4 пайыз деңгейінде қалыптасуы - бағаның өсуі әлі де халықтың күнделікті шығындарына айтарлықтай әсер етіп отырғанын көрсетеді. Әсіресе азық-түлік бағасының, тұрғын үйге қатысты қызметтердің және энергия ресурстарының қымбаттауы негізгі фактор болып отыр.
Сонымен бірге, айлық инфляцияның баяулауы мен кейбір тауарлар бағасының тұрақтануы алдағы кезеңде инфляциялық қысым біртіндеп әлсіреуі мүмкін деген үміт береді. Дегенмен, баға тұрақтылығы көбіне ішкі нарықтағы ұсыныс, тарифтік саясат және сыртқы экономикалық жағдайларға тәуелді бола бермек.