Ол архив құжаттарында училище деп жазылғанмен, халық аузында «Жәңгір мектебі» болып аталып кетті.
1841 жылы 6 желтоқсанда қазақ даласында тұңғыш рет балаларға арналған мектеп ашылды. Бұл мектеп Бөкей Ордасының ханы Жәңгір Бөкеевтің бастамасымен ашылды. Ол қазақ халқының білімге қолжетімділігін арттыруды, жастардың сауаттылығын көтеруді және ел болашағына білімді ұрпақ даярлауды мақсат етті.
Жәңгір мектебінің ерекшеліктері
Мектептің ашылуы сол кездегі қазақ даласы үшін тарихи оқиға болды. Себебі ол дәстүрлі көшпелі өмір салтынан шығып, білім арқылы елдің әлеуетін көтеруге арналған алғашқы қадамдардың бірі еді. Бұл оқу орны:
Балаларға араб, татар және орыс тілдерін оқытты.
Құран, хат тану, арифметика сияқты негізгі пәндер оқытылды.
Еуропалық және дәстүрлі қазақ мәдениетінің білімін үйлестірді.
Жәңгір ханның ағартушылық рөлі
Жәңгір хан білімнің қоғамды өзгертуге қабілетті күш екенін түсінді. Ол тек мектеп ашып қана қоймай, мектепке қажетті кітаптар, оқулықтар мен оқу құралдарын Еуропадан алдырды. Сонымен қатар, мұғалімдерді арнайы даярлап, оларға жағдай жасады. Жәңгір хан бұл мектепте оқып шыққан жастарды ел басқару ісіне, әкімшілік және экономикалық реформаларға тартуды көздеді.
Мектептің маңызы мен мұрасы
Жәңгір мектебі қазақ даласында білім мен мәдениет таралуының бастауы болды. Осы мектептен түлеп ұшқан шәкірттер қазақ қоғамының әр саласында еңбек етті. Олар далада егіншілік, сауда-саттық, білім беру және басқару жүйелерін дамытуда маңызды рөл атқарды.
Қазақ халқының алғашқы ағарту қадамы
Бүгінде Жәңгір мектебі қазақ халқының білім мен ғылымға бет бұруының алғашқы тарихи қадамы ретінде бағаланады. Бұл мектеп тек білім ошағы емес, сондай-ақ, ағарту мен ұлттық сананың ояну орны болды.
1841 жылы 6 желтоқсанда ашылған Жәңгір мектебі – қазақ білімінің алғашқы сәулесі. Ол еліміздің білім беру жүйесінің іргетасын қалаған тарихи мекеме ретінде әлі күнге дейін рухани маңызын сақтап келеді.