Мұхтар Жәкішев, қазақстандық кәсіпкер және "Қазатомөнеркәсіптің" бұрынғы басшысы
Қазақстанда атом электр станциясы (АЭС) салу мәселесі бүкілхалықтық референдумда шешілетін болады. Ал қазір сарапшылар арасында бұл тақырып бойынша түрлі пікірлер айтылуда. Осы талқылаудан шет қалмағандардың бірі – «Парасат Бизнес Клубының» негізін қалаушылардың бірі, «ҚазАтомПром» ұлттық компаниясының бұрынғы басшысы Мұхтар Жәкішев.
...Жылу станциясында көмір жанып, нәтижесінде пайда болған күл бар, бұл толық жанбаған заттардың квинтэссенциясы. Көмірде де зиянды заттар жеткілікті мөлшерде болады, және бұл зиянды заттар күлде қалады.
Әрине, көмір станциясының қалдықтарын атом станциясымен салыстыруға болмайды.
Егер атом станциясынан шыққан қалдық бірнеше бөшкеге ғана сыйса, ал көмір станциясының қалдықтары миллиондаған гектарды алып жатады.
Мысалы, Францияны алып қараңыз. Атом станциясы маңында жүзім өсіп жатыр. Оларда радиация мәселесі жоқ.
Атом нысандарын салуға келсек, бұл мәселеге қатты алаңдамауға болады. Себебі олар халықаралық бақылауда болады. Бұл жерде сыбайлас жемқорлыққа жол берілмейді. Өйткені құрылысты Қазақстан шенеуніктерінен бөлек, халықаралық МАГАТЭ сияқты ұйымдардар бақылайды.
Бұл жерде пара беру арқылы мәселені шеше алмайсыз, өйткені бұл ядролық қауіпсіздік мәселесі. Халықаралық ұйымдар оны бақылайды, сондықтан мұнда заңсыз әрекеттер жасау өте қиын.
Басқа жобаларда, мысалы, теміржол жобаларында, халықаралық бақылау болмаған жерлерде ұрлау оңайырақ. Бірақ бұл жағдайда барлық инвестициялық жобалардың ішіндегі ең қиын ұрланатын жоба – ядролық жоба.