Қазіргі заманның маңызды міндеттерінің бірі халықтың денсаулығын сақтау және нығайту. Тамақтану денсаулық пен еңбекке қабілеттілікті сақтауды анықтайтын негізгі факторлардың бірі болып табылады.
Осы саладағы жаһандық және отандық тенденциялар функционалдық өнімдерді жасауға бағытталған, олар организмге немесе оның белгілі бір мүшелеріне реттейтін және қалыпқа келтіретін әсер етеді. Осы міндеттерді жүзеге асырудың маңызды бағыты емдік, профилактикалық және қорғаныш қасиеттері бар сүт өнімдерін өндіруді кеңейту және пайдалану тиімділігін арттыру болып табылады.
Айранның ерекшеліктері мен пайдасы
Айран пайдалы микроорганизмдердің ең сенімді көзі болып саналады. Пайдалы қасиеттері бойынша ол басқа ашытылған сүт өнімдеріне қарағанда айтарлықтай жоғары, себебі ол аралас ашыту өнімі болып табылады. Айранда сүтқышқылды ашыту және алкогольдік ашыту процестері қатар жүреді, бұл витаминдердің мөлшерін айтарлықтай арттырады.
Айранның құрамы
Айран сүтті айран дәндерімен ашыту арқылы жасалатын ашытылған сүт сусыны. Сусынның жазбалары мыңдаған жылдар бұрын болғанымен, Батыс әлемінде айран жақында қайта өрлеуді бастан кешірді. Адамдар айранды пайдалы пробиотиктердің көзі ретінде қарастыратындықтан, ол коммерциялық табысқа айналды.
Айран дәндерінің құрамына сүт қышқылы бактериялары, ашытқы және сірке қышқылы бактериялары кіреді. Бұл микроорганизмдер айранның ерекше дәмі мен пайдалы қасиеттерін қамтамасыз етеді.
Айранның денсаулыққа пайдасы
Көптеген зерттеулер айранның емдік қасиеті бар екенін көрсетті, себебі оның құрамында пробиотикалық бактериялар, талшықтар, белоктар, полисахаридтер, ниацин, В тобындағы витаминдер, кальций, магний және марганец бар. Айранды үнемі және теңгерімді тұтыну адам ағзасының әртүрлі функцияларына пайдалы әсер етеді.
Асқорыту жүйесіне пайдасы
Пробиотиктерге бай тағам ретінде айран ас қорыту және ішектің дұрыс жұмыс істеуі үшін өте пайдалы. Пробиотиктер асқазан-ішек жолындағы патогендік микрофлораны жояды, сонымен қатар қоректік заттардың белсенді сіңуіне ықпал етеді. Ішек моторикасын ынталандыратын және іш қатуды кетіретін сүтті сусынның талшықтары да маңызды рөл атқарады.
Иммундық жүйеге әсері
Айран денені күшті иммунитеттің негізгі құрамдас бөлігі болып табылатын С дәруменімен қамтамасыз етеді. Сонымен қатар, ол патогендік микрофлораны жоятын пайдалы бактериялардың үлкен мөлшерін қамтиды. Бұл антиоксиданттық қасиеттер көптеген аурулардың, соның ішінде жүрек аурулары мен қатерлі ісіктердің алдын алуға көмектеседі.
Сүйекке пайдасы
Айранды тұтыну сүйек тінінің бұзылуын тудыратын остеопороздың және басқа аурулардың даму қаупін азайтады. Айранның бірегей құрамы кальций мен магнийдің ағзаға белсенді түрде сіңуіне ықпал етеді. Пробиотиктер фосфор мен D витаминінің сіңуіне де оң әсер етеді.
Микробқа қарсы әсері
Айранның микробқа қарсы әсері айтарлықтай, себебі оның құрамында сүт қышқылы, сутегі асқын тотығы, лизоцим және антибиотикалық белсенділігі бар заттар бар. Бұл инфекциялық немесе басқа сипаттағы асқазан ауруларының алдын алу және емдеуде өте маңызды.
Айранды тұтыну сақтық шаралары
Айранды асқазан-ішек аурулары: гастрит, панкреатит, асқазан және ойық жарасы бар адамдар сақтықпен тұтынуы керек. Сондай-ақ, сүт ақуыздары мен майлары көп болғандықтан, жүрек-қан тамырлары аурулары бар адамдарға айранды көп ішуге болмайды.