2025 jyly Almatyda menıngokok ınfeksıasynyń jeti jaǵdaıy tirkeldi
2025 jyldyń basynan beri Almaty qalasynda menıngokok ınfeksıasynyń 7 zerthanalyq rastalǵan jaǵdaıy tirkeldi. Bul týraly Aqshamnews.kz saıty habarlaıdy. Almaty qalalyq sanıtarıalyq-epıdemıologıalyq baqylaý departamentiniń málimetinshe, naýqastardyń úsheýi eresekter bolsa, tórteýi — 14 jasqa deıingi balalar.
Sanepıdbaqylaý departamenti basshysynyń orynbasary Ásel Qalyqovanyń aıtýynsha, ótken jyldyń dál osy kezeńimen salystyrǵanda jaǵdaı sany artqan. 2024 jyly bar bolǵany 5 jaǵdaı tirkelip, onyń ekeýi balalar arasynda bolǵan. Iaǵnı, bıylǵy kórsetkish naýqas sanynyń artýyn kórsetip otyr. Bul epıdemıologıalyq turǵydan alańdaýshylyq týdyrady, sebebi balalar men jasóspirimder — ınfeksıaǵa asa beıim toptar qatarynda.
Naýqastarmen baılanysta bolǵan 192 adam tekserilip, olardan menıngokok bakterıasynyń tasymaldaýshylyǵy anyqtalǵan joq. Sonymen qatar, qalalyq profılaktıkalyq skrınıng aıasynda 3817 adam tekserýden ótken. Olardyń 2598-i jabyq mekemelerge qabyldanǵandar bolsa, 1219-y — qaýip tobyna jatatyn azamattar. Bul sanattaǵy adamdardan da ınfeksıa tasymaldaýshylyǵy tirkelmegen.
Menıngokok ınfeksıasy — Neisseria meningitidis bakterıasy arqyly taralatyn jedel ınfeksıalyq aýrý. Ol aýa-tamshy jolymen (jótelgende, túshkirgende, sóıleskende) beriledi. Inkýbasıalyq kezeńi 2–10 kún aralyǵynda, kóbine 2–4 kún bolady. Aýrý jeńil túrde nazofarıngıtten bastap, birneshe saǵatta ólimge ákeletin sepsıske deıin damýy múmkin.
Alǵashqy belgileri kádimgi tumaýǵa uqsaıdy: dene qyzýynyń kóterilýi, bas aýrýy, álsizdik. Biraq aýrý asqynǵan saıyn mynadaı sımptomdar qosylady:
- Temperatýranyń 39°S-tan joǵary kóterilýi;
- Qatty bas aýrýy;
- Qusýdyń paıda bolýy (júrek aınýynsyz);
- Denede gemorragıalyq bórtpelerdiń paıda bolýy;
- Moıyn bulshyqetteriniń qataıyp qalýy;
- Es-túsiniń buzylýy, shatasýy.
Ásel Qalyqovanyń aıtýynsha, menıngokok ınfeksıasy maýsymdyq sıpatqa ıe. Ádette, aýrýdyń órshýi kúz-qys aılarynda bastalyp, kóktemge deıin jalǵasady. Bul kezeńde adam ımýnıteti álsirep, JRVI, tumaý sekildi vırýstyq aýrýlarmen kúresý qabileti tómendeıdi, sol arqyly menıngokok ta belsendi bola bastaıdy.
Eń jıi aýyratyndar — 5 jasqa deıingi balalar men jastar. Sebebi, bul jas tobynda ımýndyq júıe tolyq qalyptaspaǵan nemese olar qoǵamdyq oryndarda jıi bolatyndyqtan, juqtyrý qaýpi joǵary.
Aldyn alý sharalary qarapaıym, biraq óte mańyzdy:
- Alǵashqy belgiler paıda bolǵanda dárigerge dereý qaralý qajet;
- Aýrýdyń maýsymdyq kezeńinde adamdar kóp jınalatyn jerlerge barmaýǵa tyrysyńyz;
- Muryn-jutqynshaqtaǵy sozylmaly aýrýlardy (farıngıt, tonzılıt, larıngıt) der kezinde emdeý kerek;
- Úı-jaıdy jıi jeldetip, kúnine keminde eki ret ylǵaldy tazalyq júrgizý;
- Qoldy jıi sabynmen jýý;
- Jeke gıgıena zattaryn, ydysty bólek paıdalaný;
- Balanyń emizigin aýyzben tazalaýǵa bolmaıdy;
- Tynys joldarynyń sımptomdary baıqalsa, balalardy súıýden ýaqytsha bas tartý qajet.
Sonymen qatar, durys tamaqtaný, sportpen aınalysý, taza aýada serýendeý jáne jalpy ımýnıtetti kúsheıtý de mańyzdy qorǵanys sharalary bolyp tabylady.
Menıngokok ınfeksıasy — kúrdeli jáne qaýipti juqpaly aýrý. Almatyda bıyl tirkelgen 7 jaǵdaı, onyń ishinde 4-iniń bala ekendigi, bul máselege erekshe nazar aýdarý qajettigin kórsetip otyr. Ásirese, ata-analar men tárbıeshiler aýrýdyń alǵashqy belgilerin der kezinde tanyp, medısınalyq kómekke júginýdi daǵdyǵa aınaldyrýy tıis.
Aýrýdyń jyldam órbıtin sıpatyn eskere otyryp, profılaktıkalyq sharalardy buljytpaı oryndaý — ár adamnyń jaýapkershiligi.