Elimizde balalar halyqtyń úshten birin - 34%-yn quraıdy, ári bul kórsetkish jyldan-jylǵa turaqty ósip keledi, - dep habarlaıdy aqshamnews.kz.
Mundaı demografıalyq serpin memleket saıasatynyń balalardy qorǵaýǵa baǵyttalǵan turaqty sıpatyn aıqyn kórsetedi. Birikken Ulttar Uıymy jáne ózge de halyqaralyq uıymdar Qazaqstannyń balalardyń quqyqtary men ál-aýqatyn qamtamasyz etý isinde qol jetkizgen turaqty nátıjelerin atap ótýde.
Osy oń úrdistiń aıasynda Qazaqstan týý týraly aktilerdi tirkeý kórsetkishi eń joǵary elderdiń qatarynan oryn aldy. Bul kórsetkish qazirgi tańda 100%-ǵa jýyqtap, bala quqyqtaryn qorǵaý jónindegi halyqaralyq standarttarǵa tolyq saı keledi.
Memlekettik saıasattaǵy basym baǵyttardyń biri — balalarǵa uzaq merzimdi qarjylyq qoldaý kórsetý. Qazaqstan — tabıǵı resýrstardan túsetin tabystyń bir bóligin tikeleı balalardyń ıgiligine baǵyttaıtyn sırek elderdiń biri. 2024 jyldan bastap «Ulttyq qor – balalarǵa» baǵdarlamasy aıasynda qordyń ınvestısıalyq tabysynyń 50%-y kámeletke tolmaǵan azamattardyń jeke jınaq shottaryna aýdarylyp keledi. 2025 jyly ár balaǵa shamamen 130 AQSH dollary kóleminde qarajat bólindi. Bul qoldaý 324 myńnan astam balany qamtydy. Eki jyl ishinde bir balaǵa shaqqanda jınalǵan ortasha soma 233 AQSH dollaryn qurady.
Balalardy sapaly jáne qunarly tamaqpen qamtamasyz etý de basty nazarda. 2023 jyldan bastap elimizdegi barlyq bastaýysh synyp oqýshylary 100% tegin ystyq tamaqpen qamtylýda. Bul 1,7 mıllıonnan astam balany qamtydy. Sondaı-aq balabaqshalarda 953 myń tárbıelenýshi tegin tamaqpen qamtamasyz etildi. Osy maqsatqa jergilikti búdjetterden 207,4 mıllıard teńge bólindi.
IýNISEF júrgizgen 2024 jylǵy MICS zertteýiniń nátıjeleri boıynsha, Qazaqstandaǵy balalardyń tamaqtaný kórsetkishteri Eýropa men Ortalyq Azıa elderiniń deńgeıine saı keledi. Sarapshylar bul kórsetkishterdiń turaqtylyǵyn jáne kúrt aýytqýlardyń bolmaýyn erekshe atap ótti. Bul — mektepke deıingi jáne mekteptegi tamaqtaný sapasyn arttyrýǵa baǵyttalǵan memlekettik sharalardyń tıimdiliginiń dáleli.
Balalardyń qaýipsizdigin qamtamasyz etý maqsatynda elimizde zańnamalyq baza da nyǵaıtyldy. Kámeletke tolmaǵandarǵa qatysty aýyr sıpattaǵy qylmystar úshin jaýapkershilik kúsheıtildi. Endi mundaı isterdi tatýlasý arqyly toqtatýǵa zańmen tyıym salynǵan. Eń aýyr qylmystar úshin ómir boıyna bas bostandyǵynan aıyrý jazasy qarastyrylǵan.
«Bala — memlekettiń aınasy. Eger onyń qaýipsizdigine qatysty másele kóterilse, eshqandaı ymyraǵa jol berilmeıdi. Qazaqstan bul turǵyda nóldik tózimdilik qaǵıdatyn ustanady. Zań balany tolyq qorǵaýy tıis. Biz bul qorǵaý shynaıy ári tıimdi jumys isteýi úshin naqty sharalar qabyldap jatyrmyz. Árbir bala memleketten teń múmkindik pen senimdi qoldaý alýy kerek. Óıtkeni bul — elimizdiń bolashaǵyn qalyptastyratyn berik negiz», — dedi QR Oqý-aǵartý mınıstrligi Balalardyń quqyqtaryn qorǵaý komıtetiniń tóraǵasy Nasymjan Ospanova.
Balalardy qorǵaý júıesi ınstıtýsıonaldyq turǵydan da nyǵaıýda. Alǵash ret zańnamalyq deńgeıde ár 5 myń balaǵa bir qamqorshylyq jáne qorǵanshylyq organy mamany belgilendi. Bul kadrlar sanynyń 303-ten 1028 mamanǵa deıin artýyna múmkindik berdi. Osylaısha Qazaqstan TMD keńistiginde bala quqyqtaryn qorǵaý salasynda biryńǵaı kadrlyq standarttar engizgen alǵashqy elderdiń biri boldy.
2026 jyldan bastap elimizde balalardy qoldaý men damytýǵa baǵyttalǵan barlyq sharalardy biriktiretin «Qazaqstan balalary» atty biryńǵaı ulttyq baǵdarlama iske qosylady. Bul baǵdarlama balanyń ómirlik jolynyń barlyq kezeńin qamtıtyn keshendi ulttyq strategıaǵa aınalmaq.