Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаевтың айтуынша, азаматтардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету – еліміздің стратегиялық басымдығы болып қала береді.
2025 жылдың алғашқы үш айының қорытындысы бойынша, елдегі жалпы қылмыс деңгейі 5,8%-ға төмендеді (35 320-дан 33 279-ға дейін). Бұл барлық құқық қорғау органдарының тек жазалауға емес, қылмыстың алдын алуға бағытталған жүйелі профилактикалық жұмысының нақты нәтижесі.
Қылмыстың алдын алу – құқықтық тәртіптің шынайы көрінісі.
Айтарлықтай төмендеген қылмыс түрлері:
- Ұрлық – 29,3%-ға
- Бұзақылық – 32,6%-ға
- Мал ұрлығы – 27,6%-ға
- Онша ауыр емес қылмыстар – 11,9%-ға
- Аса ауыр қылмыстар – екі есеге азайды
Азаматтардың аулаларда – тыныштық, көшелерде – қауіпсіздік, балалар үшін – алаңсыз орта болуы тиіс.
Қылмыс деңгейі артқан өңірлер:
- Шымкент қаласы – 25,8%-ға
- Жамбыл облысы – 21%-ға
- Ұлытау облысы – 13,6%-ға
- Ақмола, Батыс Қазақстан, Қостанай облыстары – орташа өсу байқалады
Бұл өңірлерде ведомствоаралық үйлестіруді күшейту, нақты бағытталған профилактикалық іс-шаралар кешенін жүргізу қажет.
Прокуратураның рөлі
Прокуратура – қылмыспен күресті үйлестіруші орган ретінде әр ведомствоның нақты нәтижесіне жауап беруін талап етеді.
Жергілікті прокурорлар мемлекеттік органдар арасындағы үйлесімсіздікті болдырмай, олардың өзара әрекеттесуін қамтамасыз етуі тиіс.
- Алаяқтық 3,9%-ға төмендеді
- Жалпы залал: 41,4 млрд теңге (2024 ж. – 93,7 млрд тг, яғни екі есе азайды)
- Соның ішінде 11,7 млрд теңге өтелді
- Залалды өтеу жұмыстары күшейтіледі
Әрбір қылмыстық іс – бұл жәбірленушінің тағдыры. Маңыздысы – кінәліні жазалау ғана емес, әділеттілікті қалпына келтіру.
Есірткі қылмысына қарсы күрес
2025 жылдың І тоқсанында есірткінің заңсыз айналымына қарсы күрес күшейтілді.
Құқық қорғау және арнайы органдардың үйлесімді іс-қимылының арқасында:
- Есірткі қылмыстары 14%-ға артты
- Сату фактілері 13%-ға артты
- 1,5 мыңнан астам іс сотқа жолданды
- 3,3 тоннадан астам есірткі заттары тәркіленді
(героин, гашиш, марихуана, синтетикалық заттар)
“Ақшаның ізіне түсу” қағидатының нәтижелері
- 12 000-нан астам банк шоты бұғатталды
- 2,1 млрд теңге кіріс анықталды
- 5 млрд теңгеден астам мүлік пен
- 6 млн АҚШ долларына тең криптовалюта тәркіленді
Профилактика – бұл формалдылық емес, қоғамдағы құқықтық тәртіпті қамтамасыз етуге бағытталған нақты және тиімді шаралар кешені.
Қылмыстың жолын кесу тек жауапкершілік арқылы емес, жүйелі алдын алу арқылы жүзеге асады.