كوپ بالالى بولۋ - كوپشىلىك ءۇشىن قۇپتارلىق قۇبىلىس. الايدا سول وتباسىلاردا ءۇيدىڭ ۇلكەن بالالارى باۋىرلارىن قارايمىن دەپ پسيحولوگيالىق سوققى الۋى مۇمكىن ەكەنىن بىلەسىز بە؟ ماسەلەن جاقىندا جەلىدە ءجاسوسپىرىم قىزدىڭ اناسىنان بالا تۋماۋىن جىلاپ سۇراعان ۆيدەوسى تارادى. بىرەۋلەر بۇل جاعدايعا كۇلىپ جاتسا، ەندى ءبىرى بۇل - بالانىڭ ىشكى جان-ايقايىنىڭ كورىنىسى ەكەنىن ايتتى. پسيحولوگ، گەشتالت تەراپيەۆت ۇلمەكەن ساندىبەك قىزى وسىنداي جاعدايدا بالا قانداي قىسىمعا ۇشىرايتىنىن جانە ونىڭ ومىرىنە قالاي اسەر ەتەتىنىن ءتۇسىندىردى. تولىعىراق اqshamnews.kz ءتىلشىسىنىڭ ماتەريالىنان ءبىلىڭىز.
ۇلمەكەن ساندىبەك قىزى
پسيحولوگ، گەشتال-تەرپايەۆت
"باۋىرلارىن قاراپ وسكەن بالا ەرتە ەسەيەدى"
پسيحولوگ ۇلمەكەن حانىمنىڭ ايتۋىنشا، بالانىڭ باۋىرلارىن قاراۋعا ءماجبۇر بولۋى - ەرتە ەسەيۋدىڭ ءبىر ءتۇرى. بۇل جاعدايدا ول ءوز قاجەتتىلىگىن ەلەمەي، ۇنەمى بىرەۋگە جاۋاپتى بولۋ سەزىمىمەن ءومىر سۇرەدى.
"مۇنداي بالادا سترەسس، مازاسىزدىق جوعارى بولادى، ومىردەن ءلاززات الۋ قيىندايدى. ۇنەمى باسقا ادام ءۇشىن ۋايىمداۋدىڭ سالدارى ەموسيالىق كۇيرەۋگە اكەلەدى"، - دەيدى مامان.
بالانىڭ جەكە شەكاراسىنىڭ بولۋى نەگە ماڭىزدى؟
پسيحولوگتىڭ ايتۋىنشا، بالانىڭ كىشكەنتاي كەزىنەن جەكە شەكاراسى قالىپتاسقانى ماڭىزدى. كىشكەنتاي بالاسىن ۇلكەن بالالارىنا قاراۋعا قالدىرىپ، وزدەرى قىدىرۋعا كەتەتىن اتا-انالار بالانىڭ جەكە شەكاراسىن كىشكەنتايدان سىيلامايدى. كەيىن ول بالالار ەرەسەك ومىردە وزدەرىنىڭ قالاۋلارىن ءبىرىنشى ورىنعا قويا المايتىن بولادى.
"ەرتە "اتا-انالىق رولگە" كىرگەن ءجاسوسپىرىم قۇرداستارىمەن قارىم-قاتىناسىن جوعالتۋى مۇمكىن. قىدىرۋعا شاقىرعان كەزدە "ءىنىمدى قاراۋىم كەرەك" دەگەن جاۋاپ بىرنەشە رەت قايتالانسا، دوستار تاراپىنان مۇنداي ۇسىنىستار ازايادى. ۋاقىت وتە "بالا" جانە "انا" رولدەرى ارالاسىپ، جەكە شەكارا قالىپتاستىرۋ قيىندايدى"، - دەيدى ۇلمەكەن ساندىبەك قىزى.
سونداي-اق، ول مۇنداي بالالاردىڭ ەموسيالىق وقشاۋلانىپ، الەۋمەتتىك شەكتەۋلەرگە تاپ بولۋى مۇمكىن ەكەنىن ايتتى.
"باۋىرلارىن باققان تۇڭعىش بالا كەيدە "ۇلكەنسىڭ، ءتۇسىنۋىڭ كەرەك" دەگەن سەبەپپەن ءوز قاجەتتىلىگىن ەكىنشى ورىنعا قويادى. بۇل ەموسيونالدىق كەرنەۋدى ارتتىرىپ، قارىم-قاتىناستان وقشاۋلاۋعا اكەلەدى. پسيحولوگتىڭ ايتۋىنشا، كەيدە مۇنداي بالالار باۋىرلارىنىڭ قىلىعىنا جاۋاپ بەرىپ، جازالانۋى دا مۇمكىن. سونىڭ سالدارىنان ارا-قاتىناس ناشارلاپ، كەلەشەكتە شەكتەن تىس قامقورلىق تانىتۋ نەمەسە كەرىسىنشە، جاۋاپكەرشىلىكتەن قاشۋ پايدا بولادى"، - دەيدى ول.
بالا ءۇشىن "بالالىق شاقتى سەزىنبەۋدىڭ" زاردابى قانداي؟
باۋىرلارىن قاراپ وسكەن بالا، بىلايشا ايتقاندا بالالىق شاعىنداعى ساتتەردى سەزىنۋدەن، ءوزىنىڭ بالالىق ەموسيالارىنا ۋاقىت بولۋدەن ايىرىلادى. پسيحولوگتىڭ ايتۋىنشا، "بالالىق شاقتىڭ ۇرلانۋى" - بۇل بالانىڭ جاسىنا ساي ويىننان، ەركىندىكتەن جانە قورعانىش سەزىمىنەن ايىرىلىپ، ەرەسەكتەردىڭ اۋىر مىندەتىن ارقالاۋى. ۇلمەكەن ساندىبەك قىزى بۇل جاعدايدىڭ سالدارىن بىلاي سيپاتتايدى:
-
كىنالى سەزىنۋ؛
-
شەكتەن تىس جاۋاپكەرشىلىك الۋ؛
-
ەموسياسىن ىشتە ۇستاۋ؛
-
ومىرگە وكپەلى بولۋ؛
-
قاتارلاستارىمەن ەركىن ارالاسا الماۋ؛
-
تەز شارشاۋ جانە ەموسيونالدىق كۇيرەۋ.
اتا-انا نەنى ءبىلۋ كەرەك؟
ماماننىڭ پىكىرىنشە، ءۇي شارۋاسى مەن بالا كۇتىمىن جاس ەرەكشەلىگىنە ساي ءبولۋ ماڭىزدى. بالاعا ساباققا دايىندالۋعا، ويناۋعا جانە دوستارىمەن ارالاسۋعا مۇمكىندىك قالۋى كەرەك.
"ەگەر بالا اشۋشاڭ، شارشاڭقى، تۇيىق بولسا، بۇل - ىشكى اۋىرتپالىقتىڭ بەلگىسى. ونداي كەزدە اتا-انا بالاسىنان نە مازالاپ جۇرگەنىن سۇراپ، نازار اۋدارۋعا ءتيىس. ءسىز بالانى باۋىر ءۇشىن ەمەس، ءوزىڭىز ءۇشىن ومىرگە اكەلەسىز. ونى ءوسىرۋ، باعۋ، قاعۋ، دۇرىس تاربيە بەرۋ - ءبىرىنشى كەزەكتە اتا-انانىڭ مىندەتى"، - دەيدى ۇلمەكەن ساندىبەك قىزى.