قالقانشا بەزى قاتەرلى ىسىگى - قازىرگى ەندوكرينولوگياداعى وزەكتى تاقىرىپتاردىڭ ءبىرى. كەيىنگى جىلدارى بۇل دەرتتىڭ تارالۋى تۋرالى دەرەكتەر ءارتۇرلى بولعانىمەن، ەرتە دياگنوستيكانىڭ جەتىلۋى اۋرۋدى دەر كەزىندە انىقتاۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. ەندوكرينولوگ دارىگەر ايىم قۇمار قىزى قالقانشا بەزى وبىرىنىڭ نەگىزگى سەبەپتەرى، الدىن الۋ جولدارى جانە حالىق اراسىندا ءجيى تاراعان قاتە تۇسىنىكتەر تۋرالى ماڭىزدى اقپاراتتارىن ءبولىستى. تولىعىراق اqshamnews.kz ءتىلشىسىنىڭ ماتەريالىندا.
رادياسيا مەن گەنەتيكا - نەگىزگى ءقاۋىپ فاكتورلارى
ايىم قۇمار قىزى قالقانشا بەزى ىسىگىنىڭ ەڭ ءجيى تارالۋ فاكتورلارىنىڭ ءبىرىن - رادياسيا مەن گەنەتيكا دەپ اتادى. اسىرەسە رادياسيالىق اپات بولعان ايماقتاردا بۇل اۋرۋ ءجيى كەزدەسەدى ەكەن.
"چەرنوبىل اپاتى نەمەسە يادرولىق سىناق ايماقتارىندا ءومىر سۇرگەن ازاماتتاردىڭ اراسىندا بۇل دياگنوز ءجيى كەزدەسەتىنى عىلىمي تۇردە دالەلدەنگەن. سونىمەن قاتار يود تاپشىلىعى بار وڭىرلەردە دە قالقانشا بەزىندە مۋتاسيالىق وزگەرىستەر تىركەلۋى مۇمكىن. گەنەتيكالىق بەيىمدىلىك - مەدۋلليارلى وبىردىڭ نەگىزگى سەبەپتەرىنىڭ ءبىرى. مۇنداي تۇقىم قۋالايتىن سيندرومى بار ادامدارعا ارنايى گەنەتيكالىق تەستتەن ءوتۋ مىندەتتى. جالپى پوپۋلياسيادا ۋدز سكرينينگ، گورموندىق تەكسەرۋ جانە كۇماندى تۇيىندەردى ۋاقىتىلى بيوپسيالاۋ - ەرتە انىقتاۋدىڭ سەنىمدى جولى" دەيدى دارىگەر.
"بۇل كەسەلدىڭ باستاپقى بەلگىلەرى العاشىندا بايقالمايدى"
ەندوكرينولوگ ءقاۋىپتىسى - بۇل اۋرۋدىڭ باستاپقىدا بايقالمايتىنىن ايتتى.
"قالقانشا بەزى قاتەرلى ىسىگىنىڭ بەلگىلەرى باستاپقىدا بايقالمايدى. كەيبىر ناۋقاستاردا مويىن تۇسىندا تىعىز ءتۇيىن بايقالۋى مۇمكىن. سونىمەن قاتار داۋىستىڭ قارلىعۋى، جۇتىنۋ قيىندىعى نەمەسە مويىن ليمفا تۇيىندەرىنىڭ ۇلكەيۋى دە ماڭىزدى بەلگىلەردىڭ ءبىرى. الدىن الۋ ءۇشىن رادياسيامەن بايلانىستان اۋلاق بولۋ، يود تاپشىلىعىنىڭ الدىن الۋ جانە جىل سايىن ۋدز-دان ءوتىپ تۇرۋ ۇسىنىلادى. گەنەتيكالىق ءقاۋىپ توپتارى مىندەتتى تۇردە دارىگەر باقىلاۋىندا بولۋعا ءتيىس" دەدى ول.
مويىنعا ءاتىر سەبۋ - قاتەرلى ىسىككە اكەلەتىنى راس پا؟
الەۋمەتتىك جەلىدەن "ءاتىردى مويىنعا سەبۋ - قالقانشا بەزى قاتەرلى ىسىگىنە اكەلىپ سوعادى" دەگەن اقپاراتتى كەزدەستىردىك. بۇل قانشالىقتى شىندىققا جاناساتىنى جايلى ەندوكرينولوگ جاۋاپ بەردى.
"كەيىنگى ۋاقىتتا "مويىنعا ءاتىر سەبۋ قالقانشا بەزى وبىرىنا اكەلەدى" دەگەن قاۋەسەت ءجيى تارالىپ جاتىر. عىلىمي دەرەكتەردە ءاتىردىڭ تۋرا كانسەروگەندىك اسەرى دالەلدەنبەگەن. دەگەنمەن كەيبىر پارفيۋم ونىمدەرىنىڭ قۇرامىندا فورمالدەگيد سىندى زاتتار كەزدەسۋى مۇمكىن. ءبىراق ولاردىڭ كونسەنتراسياسى ءقاۋىپتى دەڭگەيدە ەمەس. سوندىقتان حوش ءيىستى زاتتاردى تەرىگە ەمەس، كيىمگە نەمەسە بىلەكتىڭ ىشكى جاعىنا سەپكەن دۇرىس" دەيدى مامان.
ەندوكرينولوگ تاعى ءبىر ميف - "قالقانشا بەزىندەگى ءتۇيىن وبىردىڭ بەلگىسى" دەگەن جاڭساق پىكىر ەكەنىن ايتتى. شىن مانىندە تۇيىندەردىڭ باسىم بولىگى - قاتەرسىز تۇزىلىستەر. سونداي-اق، يودتى شامادان تىس تۇتىنۋ قاتەرلى ىسىكتىڭ الدىن المايدى، كەرىسىنشە بەزدىڭ جۇمىسىنا زيان تيگىزۋى مۇمكىن.
سترەسس پەن ءومىر سالتىنىڭ اسەرى
سونىمەن قاتار، سترەسس پەن شەكتەن تىس ۋايىمنىڭ قاتەرلى ىسىككە اسەر ەتەتىنى راس پا؟
"كەيبىر ادامدار سترەسس - قاتەرلى ىسىكتىڭ باستى سەبەبى دەپ ويلايدى. دەگەنمەن مەديسينالىق تۇرعىدان سوزىلمالى كۇيزەلىستىڭ قاتەرلى ىسىككە تۋرا اسەرى ناقتى دالەلدەنبەگەن. ءبىراق ۇزاققا سوزىلعان پسيحوەموسيالىق شيەلەنىس اعزانىڭ يممۋنيتەتىن السىرەتىپ، گورموندىق بالانستى بۇزۋى ىقتيمال. سوندىقتان سالاۋاتتى ءومىر سالتىن ۇستانۋ، دۇرىس تاماقتانۋ، جۇيەلى ۇيقى مەن كۇيزەلىستى باسقارۋ جالپى دەنساۋلىق ءۇشىن ماڭىزدى. قالقانشا بەزى دە مۇنداي كۇتىمنەن ۇتادى" دەيدى ايىم قۇمار قىزى.
قالقانشا بەزى قاتەرلى ىسىگى دۇرىس الدىن الۋ، ۋاقىتىلى دياگنوستيكا جانە عىلىمي نەگىزدەلگەن مالىمەتتەرگە سەنۋدىڭ ارقاسىندا ءتيىمدى ەمدەلەدى. ايىم قۇمار قىزىنىڭ ايتۋىنشا، ءوز بەتىنشە ەمدەلۋدەن اۋلاق بولىپ، كاسىبي دارىگەر كەڭەسىنە جۇگىنگەن دۇرىس.