الماتى بالالار ويىنشىعى مەن بالالارعا ارنالعان تاۋارلاردىڭ قاۋىپسىزدىگىن باقىلاۋدا ۇستاپ وتىر. الماتى قالاسىنىڭ وڭىرلىك كوممۋنيكاسيالار قىزمەتى الاڭىندا وتكەن بريفينگ بارىسىندا الماتى قالاسى سانيتاريالىق-ەپيدەميولوگيالىق باقىلاۋ دەپارتامەنتى باسشىسىنىڭ ورىنباسارى گاۋحار قاتكەنوۆا ونىمگە قويىلاتىن نەگىزگى تالاپ، تەكسەرۋدىڭ ناتيجەسى مەن كاسىپكەرلەردىڭ جاۋاپكەرشىلىگى تۋرالى باياندادى.
سپيكەردىڭ ايتۋىنشا، 2015 جىلدان باستاپ ولاردى كەدەن وداعىنىڭ "ويىنشىقتاردىڭ قاۋىپسىزدىگى تۋرالى" تەحنيكالىق رەگلامەنتىنىڭ تالاپتارىنا سايكەس باقىلاپ، وعان باقىلاۋ ماقساتىنداعى ساتىپ الۋلار مەن زەرتحانالىق زەرتتەۋلەر دە كىرەتىن بولعان.
"ءقاۋىپسىز ويىنشىق – ەڭ الدىمەن دۇرىس تاڭبالانعان ءونىم. تاڭبالاۋدا ءوندىرۋشى تۋرالى اقپارات، شىققان ەلى، بالانىڭ جاسى، قولدانىلعان ماتەريالدار مەن جاسالعان كۇنى انىق كورسەتىلۋى ءتيىس. بۇل دەرەكتەردىڭ بولماۋى زاڭبۇزۋشىلىق بولىپ سانالادى"، – دەيدى گاۋحار قاتكەنوۆا.
2025 جىلى الماتى قالاسىندا قوسىمشا ساتىپ الۋ جۇمىسى اياسىندا 108 ويىنشىق ۇلگىسى ساتىپ الىنىپ، زەرتحانالىق تەكسەرۋگە جىبەرىلىپ، بۇل ونىمدەردىڭ 53،7%-ى تاڭبالاۋ تالاپتارىنا سايكەس كەلمەگەنى انىقتالعان.
سونداي-اق باقىلاۋ ءىس-شارالارى بارىسىندا كونديتەرلىك ونىمدەر دە تەكسەرىلدى. زەرتحانادا زەرتتەپ كورۋ ءۇشىن 86 ءتاتتى ءونىمنىڭ ۇلگىسى ساتىپ الىنىپ، ولاردىڭ 27،6%-ى قاۋىپسىزدىك پەن تاڭبالاۋ جونىندەگى تەحنيكالىق رەگلامەنتتىڭ تالاپتارىنا سايكەس كەلمەيتىنى بەلگىلى بولدى. جالپى اينالىمنان تالاپقا ساي كەلمەيتىن 1 تونناداي تاعام ءونىمى الىندى.
"تالاپقا ساي كەلمەيتىن بارلىق ءونىم ساتىلىمنان الىنادى. كاسىپكەرلەرگە قاتىستى اكىمشىلىك شارالار قولدانىلادى. بيىل 40 بيزنەس نىسانى جاۋاپقا تارتىلىپ، ولارعا سالعان ايىپپۇل 13،9 ملن تەڭگەگە جەتتى"، – دەيدى سپيكەر.
گاۋحار قاتكەنوۆانىڭ ايتۋىنشا، ءۇش جاسقا دەيىنگى بالالارعا ارنالعان ويىنشىقتارعا قوسىمشا شەكتەۋلەر قولدانىلادى.
"تابيعي تەرىنى، اينەكتى، فارفوردى، تۇكتى رەزەڭكەنى، ىلعالدى جەردە 5%-دان ارتىق ۇلعاياتىن تولتىرعىشتى قولدانۋعا بولمايدى. ويىنشىقتاردىڭ قىرى وتكىر، ۇساق بولشەكتەرى مەن بوگدە ءيىسى بولماۋى ءتيىس"، – دەپ ءتۇسىندىردى ول.
دەپارتامەنتتە پروفيلاكتيكالىق باقىلاۋ تەك قانا كوشپەلى تەكسەرۋلەر ارقىلى ەمەس، سونىمەن قاتار اقپاراتتىق جۇيەلەر دەرەكتەرىن تالداۋ مەن سانيتاريالىق-ەپيدەميولوگيالىق باقىلاۋعا جاتاتىن ونىمدەردىڭ جارناماسىن باقىلاپ وتىرۋ ارقىلى دا جۇرگىزىلەتىنىن اتاپ ءوتتى.
زاڭسىزدىق انىقتالعان جاعدايدا كاسىپكەرلەر ولاردى جويۋعا مىندەتتى. تالاپتى ورىنداماعان جاعدايدا نىسان تەكسەرۋ جۇرگىزىلەتىن پروفيلاكتيكالىق باقىلاۋ تىزىمىنە ەنگىزىلەدى، زاڭ بۇزۋشىلىق قايتالانار بولسا قىزمەتتى توقتاتۋدى كوزدەيتىن ماتەريالداردى سوتقا جولدايدى.
الماتى قالاسى سانيتاريالىق-ەپيدەميولوگيالىق باقىلاۋ دەپارتامەنتى اتا-انالارعا ويىنشىق ساتىپ الاردا مىناداي كەڭەستەر بەرەدى:
• تاۋاردىڭ تاڭبالانۋىن مۇقيات زەردەلەۋ؛
• ءوندىرۋشى، شىققان ەل مەن بالانىڭ جاسى تۋرالى اقپاراتتىڭ بولۋىن تەكسەرۋ؛
• ماتەريالعا، يىسىنە، بوياۋدىڭ ءوڭىپ كەتپەيتىنىنە زەر سالۋ؛
• راستايتىن قۇجاتتارى جوق ويىنشىقتى ساتىپ الماۋ؛
• اقپارات مەملەكەتتىك جانە ورىس تىلىندە كورسەتىلگەن ءونىمدى تاڭداۋ.