Qazaqstan úshin Táýelsizdik – tek kúntizbedegi data emes, halqymyzdyń uly muratynyń oryndalǵan sáti. Egemendik – buǵan deıingi ǵasyrlar boıy úzilmegen kúrestiń, ulttyń óz bolmysy úshin tókken qany men kóz jasyna tatıtyn qasıetti uǵym. Sondyqtan biz Táýelsizdik týraly ár sózdi – amanat retinde aıtýǵa tıispiz. Qazaq eli búginde jańa reformalar dáýirine aıaq basty. Bul — tek memleket basshylyǵynyń emes, ár azamattyń, eń bastysy, jastardyń jaýapkershiligine aınalatyn kezeń. Táýelsizdikti seziný – ótkendi qurmetteý, búginge laıyq bolý jáne bolashaqqa senim artý. Biz osy úsh qasıetti saqtaý arqyly ǵana Memleketimizdiń tuǵyryn berik, keleshegin jarqyn qyla alamyz.
Búgingi urpaq azattyǵymyzdyń baǵasyn burynǵydan da tereń sezinetin kezeńde ómir súrip otyr. Qoǵam ózgerdi, zaman tez aýysty, álemdik syn-qaterler kóbeıdi. Biraq osy ózgeristerdiń bári bizdi bir nársege qaıta-qaıta jeteleıdi: Táýelsizdik – turaqty nazardy, tereń túsinýdi jáne urpaqtar sabaqtastyǵyn qajet etetin qundylyq.
Qazaq halqy azattyqqa keshe ǵana umtylǵan joq. Bul ıdeal saq-ǵun dáýirinen órbigen, Túrki qaǵanatynda bekı túsken, Qazaq handyǵy tusynda aıqyndalǵan tarıhı arman. HH ǵasyrdyń basynda Alash arystary sol muratty saıası ıdeıa deńgeıine kóterdi.
Olar «ult azattyǵynsyz órkenıetti el bolmaıdy» dep bildi. Sol ıdeıanyń jalyny 1986 jyldyń Jeltoqsanynda qaıta mazdap, 1991 jyly el Táýelsizdigi bolyp tarıh sahnasyna shyqty. Sondyqtan egemendik – ótken men búgindi jalǵap turǵan altyn arqaý.
Táýelsizdik kezeńi: memleket bolmysynyń minájat sátteri
Elimiz 33 jyl ishinde jas memleketten kemel memleketke aınaldy. Ekonomıka qalyptasty, halyqaralyq qaýymdastyqta bedel artty, eldiń jańa astanasy boı kóterdi, saıası júıe jańǵyrdy. Búgingi reformalardyń maqsaty da osy – memleket turaqtylyǵyn kúsheıtip, ádiletti qoǵam qurý. Jańa Qazaqstannyń baǵyt-baǵdary aıqyn: ashyqtyq, jaýapkershilik, ádildik. Bul – Táýelsizdiktiń jańa fılosofıasy. Táýelsizdikti saqtaıtyn eki kúsh bar: tarıhty durys túsiný jáne ulttyq qundylyqty baǵalaý. Qazaq tili men mádenıeti, dástúr men tarıhı jady – memlekettiń ımýnıteti. Álemdik jahandaný zamanynda ulttyq kody álsiregen eldiń tuǵyry da shaıqalady. Sondyqtan tildiń mártebesin kúsheıtý, tarıhı sanany damytý, rýhanı sabaqtastyqty saqtaý – búgingi eldik mısıa bolýy tıis.
Qazaqstan halqynyń úshten biri – jas býyn. Bul – demografıalyq artyqshylyq qana emes, ulttyq múmkindiktiń erekshe kezeńi.
Búgingi jastar:
– ashyq oıly,
– erkin pikirli,
– bilimge umtylǵan,
– álemdik dúnıetanymǵa beıim,
– sıfrlyq keńistiktiń ókili.
Jastardyń boıynda bar kúsh — el damýynyń qozǵaýshy kúshi. Tehnologıany jetik meńgergen, aqparattyq qoǵamnyń zańdylyqtaryn jaqsy túsinetin, jańa salalarǵa batyl kirisetin býyn bar. Endi osy áleýetti memleket ıgiligine jaratý úshin qoǵamda belsendi ustanym qalyptasýy tıis. Ár stýdent, ár jas maman óz salasynda sapaly bilim alyp, kásibı jetistikke umtylsa, eldiń damýy da soǵan sáıkes jedeldeıdi. Sebebi, Táýelsizdik — tek ótkenniń jeńisi emes, búgingi býynnyń ıyǵyna artylǵan amanat. Búgingi jas qandaı bolsa, erteńgi Qazaqstan dál sondaı bolady. Sondyqtan da qoǵamnyń aldynda turǵan úlken mindet — jastardyń jigerin jandyryp, olardyń boıyndaǵy bilim men qabiletti eldiń órkendeýine qaraı bura bilý.
Biz jahandyq ózgerister kezeńinde ómir súrip otyrmyz. Álem saıası turǵydan da, ekonomıkalyq jaǵynan da qaıta qubylyp jatyr. Osyndaı syn sátte memleketterdiń órkendeýi eń aldymen adamı kapıtaldyń sapasyna baılanysty. Qaı eldiń jastary eńbekqor, bilimdi jáne jaýapkershilikti bolsa, sol qoǵam turaqty damýǵa kóshedi. Sol sebepti búgingi jastardyń árbir tańdaýy — eldiń bolashaǵyna jasalǵan ınvestısıa. Qoǵamdaǵy árbir jas ózine qarapaıym suraq qoıýy kerek: «Men Táýelsiz eldiń azamaty retinde ne isteı alamyn? Elge qandaı paıda ákelemin?». Bul suraqqa jaýap tek memlekettik qyzmetpen nemese joǵary laýazymmen ólshenbeıdi. Naǵyz azamattyq pozısıa — kúndelikti ómirdegi qarapaıym, biraq mańyzdy áreketterden bastalady: bilim alý, adal eńbek etý, qoǵamdaǵy tártipke qurmetpen qaraý, mádenıetti bolý, til men dástúrdi qadirleý, otbasynyń jaýapkershiligin seziný. Táýelsizdikke degen qurmet tek mereke kúnderi ǵana kórinis taýyp qoımaýy kerek. Ol kún saıynǵy áreketterimizden baıqalýǵa tıis. Tipti qazaq tilinde erkin sóıleý, ulttyq tarıhty bilý, elimizdiń jetistigine qýana bilý — úlken patrıotızmniń belgisi. Óz memleketin qurmettegen adam ǵana onyń damýyna adal qyzmet ete alady.
Búgingi qoǵamdyq ózgerister jastar aldyna jańa mindetter qoıyp otyr. «Jańa Qazaqstan» ıdeıasyn júzege asyrý — bir adamnyń nemese bir ınstıtýttyń ǵana jumysy emes, tutas qoǵamnyń ortaq jaýapkershiligi. Osy jolda jastardyń ashyq oıy, ózgege sendire alatyn talpynysy, jańashyldyqqa beıimdiligi, demokratıalyq qundylyqtardy qoldaıtyn mádenıeti aıryqsha ról atqarady. Jastar — qoǵamnyń eń sergek bóligi. Olar jańalyqty alǵash qabyldaıdy, ózgeriske tez beıimdeledi, batyl oılaı alady. Sol sebepti el damýynyń aldyńǵy shebinde de jastar turýy qajet. Jastardyń belsendiligi artqan saıyn qoǵamdaǵy ádilettilik, ashyqtyq, básekege qabilettilik sıaqty qundylyqtar kúsheıe túsedi.
Táýelsizdiktiń bolashaǵy — jastardyń qolynda. Bul uran emes, bul – tarıhı aqıqat. Biz ótkenniń jeńisterin baǵalap, búgingi múmkindikterdi durys paıdalanyp, erteńgi jaýapkershilikti sezingende ǵana azattyǵymyzdyń máńgiligine senimdi bola alamyz. Táýelsizdikti kúsheıtý — ár býynnyń mindeti, biraq onyń eń jaýapty bóligin arqalaıtyn — búgingi jastar. Endeshe ár jas, ár azamat elge qyzmet etýdi abyroı sanap, óziniń bilimi men eńbegin memleketimizdiń keleshegine arnasa, Qazaqstannyń erteńi búgingiden de nurly bolmaq.