Qoǵam degenimiz — san alýan adamdardyń bir ortada ómir súrip, ózara baılanys ornatatyn kúrdeli júıesi. Sol júıeniń durys jumys isteýi eń aldymen tártipke baılanysty. Ǵylymı tilde tártip dep adamdardyń minez-qulqyn retteıtin normalardyń, talaptardyń jáne qoǵamdyq erejelerdiń jıyntyǵyn aıtady. Biraq bul sózdiń maǵynasy bir ǵana anyqtamamen shektelmeıdi. Tártip — adamnyń ishki ustamdylyǵy, ózin baqylaý qabileti, jaýapkershilik deńgeıi, tipti keı jaǵdaıda moraldyq ustanymynyń kórinisi.
Tártip saqtalǵan jerde ǵana adamdar arasynda túsinistik qalyptasady. Mysaly, bir mekemede birneshe adam jumys isteıdi delik. Árkim óz bilgeninshe áreket etse, ol jerde ónimdilik te, turaqtylyq ta bolmaıdy. Sol sıaqty qoǵam da belgili zańdar men normalarǵa súıenedi. Eger kópshilik sol talaptardy oryndasa, qoǵamdyq ınstıtýttar durys qyzmet etedi, al erejeni elemeý — turaqsyzdyqtyń bastamasy.
Qazaq danalyǵynda tártip týraly aıtylǵan oılar az emes. «Tártipke baǵynǵan qul bolmaıdy, tártipsiz el bolmaıdy» degen sózdiń astarynda tereń áleýmettik túsinik jatyr. Bul — tártipke baǵyný adamnyń erkin shekteıdi degen uǵym emes, kerisinshe, durys jolǵa baǵyttaıtynyn meńzeıdi. Júsip Balasaǵun aıtqan «bárińe zań bireý-aq» degen tirkes te quqyqtyń barshaǵa ortaq ekenin, ádilettiń negizi osy ekenin eske salady.
Qazirgi zamanda tártip máselesi tek ulttyq deńgeıde emes, halyqaralyq deńgeıde de ózekti. Álemdegi saıası turaqsyzdyq, qaqtyǵystar, ekonomıkalyq teńsizdik — osynyń bári jahandyq tártiptiń álsireýin kórsetedi. Sondyqtan álemdik qaýymdastyq túrli modelder usynyp, bolashaq qoǵamnyń qandaı bolýy kerektigin talqylap keledi. Bul zertteýlerde bir nárse aıqyn: kez kelgen memleket turaqtylyqty saqtaǵysy kelse, eń aldymen zańnyń ústemdigin qamtamasyz etýi kerek.
Qazaqstan da osy baǵytta kóptegen qadamdar jasaýda. Sońǵy jyldary quqyqtyq saıasatty jańartý, sot júıesiniń ashyqtyǵyn arttyrý, sybaılas jemqorlyqtyń aldyn alý sharalary belsendi júrgizilip keledi. Bul – tek qaǵaz júzindegi ózgerister emes, qoǵamnyń senimin kúsheıtýge baǵyttalǵan naqty qadamdar. Zań ústemdigi bar jerde ádildik ornyǵady, al tártip saqtalǵan ortada damý bolady.
Áskerı qurylymdar, ásirese Qazaqstan Respýblıkasynyń Ulttyq ulany — tártiptiń naqty kórinisi. Munda qyzmet etetin jastar kún saıyn jaýapkershilikke, tártipke, batyldyqqa úırenedi. Olar eldiń qaýipsizdigi úshin qyzmet etedi jáne qoǵamdaǵy turaqtylyqtyń saqtalýyna úles qosady. Patrıotızm, elge adaldyq, buıryqqa baǵyný sıaqty qasıetter osy ortada qalyptasady. Bilim berý mekemelerindegi tártiptiń róli bólek. Stýdenttiń sabaqqa ýaqtyly kelýi, akademıalyq talaptardy saqtaý, muǵalimdermen jáne qurby-qurdastarmen durys qatynas ornatýy — onyń bolashaq kásibiniń negizin qalaıdy.
Ál – Farabı: Adamǵa eń birinshi bilim emes, tárbıe berilýi kerek, tárbıesiz berilgen bilim — adamzattyń qas jaýy, ol keleshekte onyń barlyq ómirine opat ákeledi dep,Ǵylym úırenem degen adamnyń aqyl-oıy aıqyn,
erik-jigeri, tilek-maqsaty aqıqat,ádildik úshin talap jolynda bolýy shart.
Onda jaı lázzat izdeý, kásipqumarlyqqa uqsas áreket onda bolmasa kerek
Qazaq ulttyq qyzdar pedagogıkalyq ýnıversıteti – Qazaqstan Respýblıkasynyń joǵary oqý orny. Respýblıkamyzda ǵana emes, burynǵy KSRO, qazirgi TMD elderi arasynda tek arýlarǵa arnalǵan balamasyz birden-bir jalǵyz joǵary bilim ordasy. Qazaq memlekettik qyzdar pedagogıkalyq ýnıversıtetiniń sımvoly – tumar.
Qyzdar ýnıversıteti qurylǵannan bastap 80 jyl ishinde oqý ordasyn 70 myńnan astam túlek bitirip, respýblıkamyzdyń túkpir-túkpirinde ustazdyq jáne qoǵamdyq jumystarda, óner men mádenıet salalarynda jemisti eńbek etýde. Qyzdar ýnıversıteti qazaq arýlarynyń shamshyraǵyna aınalǵan, qazaq halqy senip tapsyrǵan myńdaǵan jandardyń úkili úmiti.Sondyqtanda stýdentter jaqsy oqýmen qatar, ánder men bılerdiń úlken sahnalarda áýeletip, sporttyq jetistikterimen álemdi tańǵaldyrýda. Bilikti maman, myqty pedagog, ult tárbıeleýshi jastar osy parasat mektebinen túlep ushady.
Ustaz… jaratylysynan ózine aıtylǵannyń bárin jete túsingen, kórgen, estigen jáne ańǵarǵan nárselerdiń bárin jadynda jaqsy saqtaıtyn, eshnárseni umytpaıtyn… alǵyr da ańǵarympaz aqyl ıesi…, meılinshe sheshen, óner-bilimge qushtar, asa qanaǵatshyl jany asqaq jáne ar-namysyn ardaqtaıtyn, jaqyndaryna da, jat adamdaryna da ádil…, jurttyń bárine… jaqsylyq pen izgilik kórsetip…qorqynysh pen jasqaný degendi bilmeıtin batyl, erjúrek bolýy kerek.
Jıyrma birinshi ǵasyrdyń alǵashqy jyldaryn jańartýmen bastaǵan qyzdar ýnıversıteti ulttyq pedagogıka men tól mádenıetimizdiń,ǵylymnyń damýyna,ári Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdenti talap etip otyrǵan: «básekege qabletti memleket, básekege qabletti ekonomıka, básekege qabletti ult» qalyptastyrýǵa súbeli úles qosa alatyn pedagogtar daıarlaýda.
Búgingi tańda jaratylystaný ınstıtýttyń dırektory G.Ý.Baıtasheva jáne profesor-oqytýshylar quramy bilim berý men tárbıe problemalaryn kótergen túrli respýblıkalyq,halyqaralyq ǵylymı-pedagogıkalyq konferensıa,sımpozıýmdarǵa da belsene atsalysady.
Stýdentterdiń dalalyq-oqý praktıkalary Qarasaı aýdanyndaǵy agrobıostansıa,men Qapshaǵaı sý qoımasy boıyndaǵy demalys aımaǵynda Qaraǵandy oblysy,Qarqaraly eldi mekeni,E.A.Bóketov atyndaǵy Qaraǵandy ýnıversıtetiniń oqý praktıka bazasynda ótiledi.Munda stýdentter turmysy úshin barlyq jaǵdaılar jasalynǵan.
Endeshe ýnıversıtettegi tártip jaı ǵana formaldy talap emes, tulǵanyń kásibı mádenıetin qalyptastyratyn mańyzy tájirıbede. Keıde stýdent óziniń kúndelikti áreketin tártipke baǵyndyrýdyń qanshalyqty mańyzdy ekenin baıqamaı da qalady. Al shyn máninde, bul daǵdy, erteńgi jumys ornynda sheshýshi ról atqarady.
Búgingi kúrdeli álemde qoǵamǵa eń qajet nárse — birlik, ózara qurmet jáne senim. Bul qundylyqtardyń túbinde tártip jatyr. Eger ár azamat zańdy syılasa, qoǵamdyq erejelerdi oryndasa, onda qoǵamda turaqtylyq ornaıdy. Sol sebepti «tártip – eldiń tutqasy» degen oı búgin ózekti. Al jas urpaq osy qundylyqty boıyna sińirse, eldiń bolashaǵy da myqty bolady.