12 qarasha - Dúnıejúzilik pnevmonıaǵa qarsy kúres kúni. Dál osy kúni Dúnıejúzilik densaýlyq saqtaý uıymy UNISEF-pen birlesip pnevmonıanyń aldyn alý jáne oǵan qarsy kúrestiń jahandyq is-qımyl josparyn jarıalady, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz Inform.kz-ke silteme jasap.
Pnevmonıa - dúnıe júzinde eresekter men balalar óliminiń kóp taraǵan juqpaly sebebi.
2019 jyly 2,5 mıllıon adam, onyń ishinde 672 000 bala qaıtys boldy.
Qazaqstanda pnevmonıadan bolatyn aýrý men ólim-jitim koronavırýsqa deıingi kezeńmen salystyrǵanda ósti.
Halyqtyń osal toptarynyń qoljetimdi aralasýlarmen qamtylýyn jaqsartý maqsatynda 2023-2025 jyldarǵa arnalǵan ftızıopýlmonologıalyq qyzmetti damytý jónindegi Jol kartasynyń jobasy ázirlendi, onyń sheńberinde tynys alý organdarynyń aýrýlary kezinde medısınalyq kómekti halyqqa uıymdastyrý, tynys alý organdarynyń aýrýlary kezinde medısınalyq kómektiń qoljetimdiligi men sapasyn qamtamasyz etý, tynys alý organdarynyń aýrýlary kezinde kómek kórsetý úshin, emdeý-dıagnostıkalyq prosesti jetildirý, onyń ishinde medısınalyq uıymdardy jaraqtandyrýmen qamtamasyz etý, kadrlyq áleýetti damytý josparlanyp otyr.
Tumaýǵa, pnevmokokqa jáne gemofıldi taıaqshaǵa qarsy vaksınasıa da - pnevmonıanyń damýyna jol bermeýdiń tıimdi ádisteriniń biri.
Atap aıtqanda, pnevmonıa barlyq jastaǵy adamdarǵa áser etedi, biraq ásirese aǵa býynǵa, ımmýn tapshylyǵy bar adamdarǵa jáne 5 jasqa deıingi balalarǵa qaýipti, óıtkeni dál osy toptardyń ımýnıteti álsiregen nemese áli jetilmegen bolyp keledi.
Aǵzalardy transplantasıalaý nemese hımıoterapıa kýrsyn júrgizý saldarynan ımýndyq júıesi álsiregen adamdar, sondaı-aq jaman ádeti barlar pnevmonıamen aýyrýǵa beıim.
Júkti áıelder de ómirge qaýip tóndiretin pnevmonıanyń damý qaýpine ushyraýy múmkin.
Pnevmonıanyń damýynyń qaýip faktorlarynyń ishinde adamda bronh demikpesi, qant dıabeti jáne sozylmaly obstrýktıvti ókpe ilespe aýrýy bar.
«Ózińizdi tumaýdan jáne onyń asqynýlarynan (pnevmonıa) qorǵaý úshin tumaýǵa qarsy ekpe alý, adamdar kóp jınalatyn jerlerde jáne qoǵamdyq kólikte bolý ýaqytyn qysqartý, adam kóp jınalatyn jerlerde maska men qolǵap kıý, respıratorlyq aýrýdyń belgileri bar adamdarmen tyǵyz baılanysta bolýdan aýlaq bolý qajet» dep eskertedi Densaýlyq saqtaý mınıstrligi.
Sondaı-aq, kóshe men qoǵamdyq kólikten keıin qolyńyzdy sabynmen únemi jýyp otyrý kerek, turǵan bólmeni jeldetip, ylǵaldy tazalaýdy júrgizý qajet.
Gemofıldi, pnevmokokty ınfeksıaǵa, qyzylshaǵa jáne kókjótelge qarsy ımmýndaý - pnevmonıanyń aldyn alýdyń tıimdi ádisi.