Búginde elimizdegi ózekti máselelerdiń biri – kásibı jumysshy mamandardy daıarlaý. Bul baǵytta atqarylyp jatqan jumystar barshylyq. Burynǵy tehnıkým, kásibı-tehnıkalyq ýchılısheler kolejderge aınalyp, oqý oryndary túrli jumysshy mamandyqtaryn daıyndaıdy. Memleket óz tarapynan olarǵa barynsha jaǵdaı jasaýǵa tyrysýda. Qazaqstannyń barlyq aımaǵynda kásibı jumysshylar daıyndaıtyn kolejderdiń jumysy jandandyrylýda. Endigi másele suranysqa ıe mamandardy daıyndap, óndiristerdegi jumys ornyn toltyrý. Qazir shaǵyn jáne ortasha bıznes sektorynda óndiris óris alyp, tájirıbeden ótken maman-jumysshylarǵa suranys artyp otyr. Osy baǵytty damytý kolejderge mindettelgen kezek kúttirmeıtin másele.
Teorıa men tájirıbe alańy
Almaty elektr-mehanıka kolledjiniń basym baǵyty – jumysshy mamandaryn daıyndaý, eńbek adamynyń mártebesin arttyrý. Oqý orny dırektorynyń mindetin atqarýshy Ajar Baıdildaevanyń aıtýynsha, alǵashynda «Kásiptik oqytý ortalyǵy», keıinnen Almaty qalasy Bilim basqarmasy KMQK «Almaty elektr- mehanıka koleji» bolyp qurylǵan eken.
Búginde kolejde 102 qyzmetker jumys isteıdi, 860 bilim alýshy bar. Kolej oqýshylardy 9 jáne 11-synyptan keıin memlekettik tapsyrys boıynsha oqýǵa qabyldap, kásibı mamandar daıyndaıdy. Bilim alýshylar úlgerimine qaraı shákirtaqy alady. Áleýmettik kómek retinde ystyq tamaqpen qamtylǵan. Shákirtterge elýden astam óndiristik oqý sheberleri, onyń ishinde ǵylym kandıdattary, magıstrlar, pedagog-zertteýshi, pedagog- moderatorlor dáris beredi. Teorıa mindetti túrde óndiristik tájirıbemen ushtastyryla júrgiziledi.
Bilim ordasynyń óz oqý-óndiristik sheberhanasy bar. Stýdentterdiń tájirıbeden ótýi, oqý ornyn bitirgen boıda kásibi boıynsha jumysqa ornalasýy úshin Almatydaǵy barlyq derlik óndiris oryndarymen kelisimder jasalynǵan. Olardyń qatarynda «Saıman» korporasıasy JSHS, «Almaty elektr-mehanıka zaýyty», «Alataý Jaryq Kompanıasy» AQ, «Almaty jylý jelileri» JSHS, «AlmatyEnergosbyt» MKK, «Almaty Sý» MKK, «İsker Gaz» JSHS jáne t.b. bar. Óndiris oryndaryndaǵy tálimgerlerdi yntalandyrý maqsatynda tájirıbeden ótken árbir stýdent úshin tólem qarastyrylǵan.
Sheteldik taǵylymdama: halyqaralyq tájirıbeni meńgerý
Almaty qalasynyń bilim berý júıesin damytýdyń 2023–2030 jyldarǵa arnalǵan Jol kartasy negizinde sheteldegi oqý-óndiristik bazasynda 18 qyzmetker halyqaralyq taǵylymdamadan ótken. 2023 jyly 2 arnaıy pán oqytýshysy – Brazılıada, 2 arnaıy pán oqytýshysy, 3 oqytý sheberi – Germanıada taǵylymdamadan ótken. 2024 jyly oqytýshylar Vengrıada, Slovenıada, Avstrıada, Germanıada taǵylymdamadan ótipti.
2023-2024 oqý jylynan bastap Almaty elektr-mehanıka koleji Germanıanyń Magdebýrg qalasyndaǵy «Janser Consult GmbH» kópsalaly kosaltıngtik kompanıasymen yntymaqtastyq ornatypty. Osy yntymaqtastyq aıasynda 2024 jyldyń qyrkúıek aıynda Germanıanyń birneshe jetekshi kompanıalarymen memorandýmǵa qol qoıylyp, halyqaralyq ózara yqpaldastyqty damytý bastaldy. Seriktestik maqsaty – sheteldermen baılanys ornatý, zamanaýı tehnologıalardy ıgerý, kásibı biliktilikti arttyrý jáne halyqaralyq standarttarǵa sáıkes bilim berý.
Osynyń negizinde shetelde taǵylymdamadan ótýge barlyǵy jıyrma bilim alýshy iriktelip, sheteldik kompanıalarmen kelisim-shart jasalǵan. Olar 2025 jyldyń basynda Germanıada 45 kúndik tájirıbeden ótip keldi. Jatyn oryndary tegin boldy jáne olarǵa 1500–1700 evro kóleminde shákirtaqy tólengen. Almatylyq shákirtter sheteldik taǵylymdamadan óte jaqsy ótip, toǵyz bilim alýshy «AMP LEUNA GmbH SITEX Textile», «Hans Kupfer Sohn GmbH», «Actmemium Gegelec Mitte GmbH», t.b. kompanıalarǵa joldama alypty. Bul degenińiz, Qazaqstannyń kásiptik bilim berý salasy halyqaralyq deńgeıge shyqty degen sóz. Qarapaıym eńbek adamynyń kásibı jumysshy mamandyǵyn ıgerýdegi jetistigin osy tájirıbeden kórýge bolar.