بالا – ادامنىڭ باۋىر ەتى. كەز كەلگەن اتا-انا بالاسى دەسە، جانۇشىرىپ، ونىڭ قاۋىپسىزدىگى مەن بولاشاعىنا الاڭدايدى. دەسە دە كەيدە بالانىڭ جان دۇنيەسىن، قورشاعان ورتاسىن ءجىتى قاداعالاپ ۇلگەرمەي، ولاردىڭ قايعىلى جاعدايلارعا تاپ بولۋىنا جول بەرىپ قوياتىنىمىز بار. وسى ورايدا، 1 ماۋسىم – حالىقارالىق بالالاردى قورعاۋ كۇنى قارساڭىندا Aqshamnews.kz ءتىلشىسى سوڭعى جىلدارداعى بالالارعا قارسى جاسالعان قىلمىستار تۋرالى تىڭ دەرەكتەردى زەرتتەپ، ارنايى ماتەريال ۇسىنادى.
"46 مىڭعا جۋىق بالا ءزابىر كورگەن"
قازاقستاندا سوڭعى ءۇش جىلدا كامەلەتكە تولماعاندارعا قارسى 45 970 قىلمىس تىركەلگەن. بۇل — جاي عانا ساندار ەمەس، ءارقايسىسى — ءبىر بالانىڭ تاعدىرى. ق ر باس پروكۋراتۋراسىنىڭ قۇقىقتىق ستاتيستيكا كوميتەتى ۇسىنعان دەرەكتەرگە سۇيەنسەك، بۇل قىلمىستاردىڭ 7714ء-ى اسا اۋىر دەپ تانىلعان.
2023 جىلى – 16 810،
2024 جىلى – 25 348،
2025 جىلدىڭ العاشقى ءتورت ايىندا – 3812 قىلمىس تىركەلگەن.
اسا اۋىر قىلمىستار سانى دا جىلدان جىلعا ءوسىپ كەلەدى. ونىڭ ىشىندە:
-
زورلاۋ (قك 120-بابى): 3 جىلدا 3311 جاعداي (2024 جىلى – 1710، 2023 جىلى – 1388، 2025 ج. قاڭتار–ءساۋىر – 213)؛
-
سەكسۋالدىق سيپاتتاعى وزگە دە ماجبۇرلەۋلەر (قك 123-بابى): 3 جىلدا 140 جاعداي؛
-
ءوزىن-وزى ولتىرۋگە جەتكىزۋ (قك 105-بابى): 1802 دەرەك تىركەلگەن.
45 970 قىلمىستىڭ تىركەلگەنىن الىپ قارار بولساق، ءۇش جىلداعى كۇندەرگە بولگەندە، ءبىر كۇندە - 42 بالا قىلمىس قۇربانى بولعان. بۇل - الاڭداتارلىق جايت.
ينفوگرافيكا: aqshamnews.kz
"ۇيات بولادى" مەن "ەشكىم سەنبەيدى"ء-نىڭ اراسىندا قالعان ۇنسىزدىك
پسيحولوگ ۇلمەكەن ساندىبەك قىزى اتالمىش سيفرلار قوعامنىڭ ءۇنسىز قالماۋىن تالاپ ەتەتىنىن ايتتى. ول سونداي-اق، زورلىق-زومبىلىق كورگەن بالانىڭ پسيحولوگياسىن ءتۇسىندىرىپ، اتا-انالارعا دابىل قاقتى.
ۇلمەكەن ساندىبەك قىزى
پراكتيك-پسيحولوگ، گەشتالت-تەراپيەۆت
“تاجىريبەمدە كەزدەسكەن كەيستەرگە سۇيەنسەم، كوبىندە “ۇيات بولادى، قورىقتىم، بوپسالادى، سەنىمدى ادام بولمادى، ەشكىم سەنبەيدى، وزىمنەن كورەدى”-دەگەن سياقتى ءسوز تىركەستەرىن ەستيمىن. بۇل — ءۇنسىز قالۋعا يتەرمەلەيتىن تۇيىق شەڭبەر. ”، – دەيدى مامان.
پسيحولوگتىڭ ايتۋىنشا، بالانى قوعامنان ەمەس، سەنىمسىز ورتادان ساقتاۋ كەرەك. ەگەر اتا-انا بالاسىمەن اشىق سويلەسە الماسا، ول قيىن ساتتە جالعىز قالادى. بۇل – زورلىقتىڭ الدىن الۋداعى باستى قاۋىپتەردىڭ ءبىرى.
"الدىن الۋ – اڭگىمەدەن باستالادى"
ۇلمەكەن ساندىبەك قىزى اتا-انالارعا بالالارمەن ءجيى اشىق سويلەسۋ كەرەكتىگىن ايتتى
“بالامەن اشىق سويلەسۋ، ونىڭ ەموسياسىن تانىپ ۇيرەنۋ – زورلىققا قارسى ەڭ مىقتى قالقان. جەكە شەكاراسىن سەزىنەتىن، سەنىمدى ورتاسى بار بالا – ءالسىز بولمايدى. ول كومەكتى ءوزى سۇراي الادى. زورلانۋ دا جوعالتۋعا جاتادى. سول سەبەپتى قايعىرۋدىڭ 5 كەزەڭىنەن وتەدى (شوك ءساتى، مويىنداماۋ ءارى وقشاۋلانۋ، ساۋدالاسۋ، كۇيزەلىس، قابىلداۋ). بۇل پروسەسستەردى ارنايى ماماننىڭ كومەگىمەن وتكەن ابزال”، – دەيدى پسيحولوگ.
بالاعا قاۋىپسىزدىك ەرەجەلەرىن ۇيرەتىپ، سەنىم ارتۋدى، كيبەربۋللينگ سەكىلدى جاڭا قاتەرلەرگە قارسى تۇرۋ جولدارىن دا ايتۋ قاجەت. بۇل – تەك اتا-انانىڭ عانا ەمەس، جۇيەلى پروفيلاكتيكالىق ساياساتتىڭ مىندەتى.