جاسوسپىرىمدەرگە وتباسىندا جانە وقۋ ورداسىندا ۇيلەسىمدى دامۋعا قالاي كومەكتەسۋگە بولادى؟ قاقتىعىستاردىڭ الدىن الۋ ءۇشىن نە ىستەۋ قاجەت؟ وسى وزەكتى ماسەلەلەر 2025 جىلعى 15 قىركۇيەكتە الماتى مەملەكەتتىك بيزنەس-كوللەدجىندە تالقىلاندى
الماتى ەلىمىزدىڭ ءبىلىم بەرۋ ۇدەرىسىندە كوشباسشى بولىپ قالا بەرەدى. قالاداعى 88 كوللەدجدە 85 مىڭنان استام ستۋدەنت ءبىلىم الادى. ءاربىر جاس ماماننىڭ كاسىبي داعدىلارىمەن قاتار، وڭتۇستىك استانادا ەموسيونالدى ينتەللەكتىنى دامىتۋعا ايرىقشا كوڭىل بولىنەدى.
«وتپەلى كەزەڭدى جاستار كوبىنە ستۋدەنتتىك جىلداردا باستان وتكەرەدى. بۇل كەزەڭدە اركىم ءوز ەموسياسىن ءتۇسىنىپ، باسقارا المايدى، وزگە ادامنىڭ سەزىمىن سەزىنۋ دە وڭاي ەمەس. سوندىقتان ءوزىن-وزى تانۋ، ءوزىن-وزى رەتتەۋ، ەمپاتيا جانە قارىم-قاتىناستى باسقارۋ قابىلەتتەرى – تۇلعالىق قالىپتاسۋداعى باستى كەزەڭ»، – دەپ اتاپ ءوتتى الماتى مەملەكەتتىك بيزنەس كوللەدجىنىڭ ديرەكتورى اينۇر مۋكاجانوۆا.
قالالىق ادىستەمەلىك ساعاتتا «پەداگوگتەر مەن اتا-انالار: قاقتىعىستاردىڭ الدىن الۋ» تاقىرىبىندا مەگاپوليستەگى كوللەدجدەردىڭ تاربيە ءىسى جونىندەگى ديرەكتور ورىنباسارلارى مەن اتا-انالار كوميتەتىنىڭ وكىلدەرى ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنىڭ جاڭا سىن-تەگەۋرىندەرىن تالقىلادى. سيفرلاندىرۋ، قۇندىلىقتاردىڭ وزگەرۋى جانە الەۋمەتتىك قاۋىپتەردىڭ ارتۋى جاعدايىندا وتباسى مەن وقۋ ورىندارىنىڭ ديالوگى ايرىقشا ماڭىزعا يە بولۋدا.
ءىس-شاراعا قاتىسۋشىلاردىڭ ايتۋىنشا، تەك بىرلەسكەن كۇش-جىگەر ارقىلى عانا قاقتىعىستاردىڭ الدىن الىپ، جاسوسپىرىمدەردىڭ ۇيلەسىمدى دامۋىنا جاعداي جاساۋعا بولادى.
بۇل شارانىڭ وتباسى كۇنىمەن تۇسپا-تۇس كەلۋى دە سيمۆولدىق مانگە يە. ول «ادال ازامات» ءبىرىڭعاي تاربيە باعدارلاماسى اياسىندا وتكىزىلدى. باعدارلاما جاستاردى ادالدىققا، جاۋاپكەرشىلىككە جانە وتباسىلىق قۇندىلىقتارعا قۇرمەتپەن قاراۋعا باۋلۋدى ماقسات ەتەدى. سونىمەن قاتار، 2025 جىل قازاقستاندا جۇمىسشى ماماندىقتار جىلى دەپ جاريالانعاندىقتان، تاربيە جۇمىسى ستۋدەنتتەردىڭ ەڭبەك پەن بولاشاق ماماندىعىنا سانالى كوزقاراسىن قالىپتاستىرۋعا باعىتتالۋى ءتيىس ەكەندىگىنە نازار اۋدارىلدى.
كەزدەسۋدە جەتەكشى ماماندار – الماتى قالاسى ءبىلىم باسقارماسىنىڭ پسيحولوگيالىق قولداۋ ورتالىعىنىڭ ادىستەمەلىك جۇمىس ءبولىمىنىڭ باسشىسى اسەم جۇمانوۆا، «جان-سايا» داعدارىس ورتالىعىنىڭ ديرەكتورى، «كريزيستىك ورتالىقتار وداعى» زتب ءتورايىمى ءزۇلفيا بايساقوۆا، الماتى قالاسى «وتباسىن قولداۋ ورتالىعى» كمم پسيحولوگى سۆەتلانا پاك جانە باسقا دا ساراپشىلار ءسوز سويلەدى. ولاردىڭ قاتىسۋى وتباسىن نىعايتۋ تاقىرىبىنىڭ وزەكتىلىگىن كورسەتىپ، ءىس-شارانىڭ ماڭىزىن ارتتىردى.
قۇرمەتتى قوناقتار قاتارىندا الماتى قالاسى اكىمى جانىنداعى ايەلدەر ىستەرى جانە وتباسىلىق-دەموگرافيالىق ساياسات جونىندەگى كوميسسيا مۇشەلەرى دە بولدى. بۇل ولاردىڭ قاتىسۋى وتباسى ينستيتۋتىن نىعايتۋ مەن قاقتىعىستاردىڭ الدىن الۋ تاقىرىبى تەك ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىمەن شەكتەلمەي، مادەنيەت، الەۋمەتتىك قولداۋ جانە گەندەرلىك دامۋ سالاسى ساراپشىلارىن كەڭىنەن تارتۋدى تالاپ ەتەتىنىن ايقىندادى.
باعدارلامانىڭ ماڭىزدى بولىگى «Face2Face» تەاترىنىڭ «ءتۇسىن مەنى» اتتى شاعىن قويىلىمى بولدى. وندا بالانى ۋاقىتىلى ءتۇسىنىپ، قولداۋدىڭ قانشالىقتى ماڭىزدى ەكەنى كوركەم تۇردە كورسەتىلدى. كەيىن پەداگوگتەر مەن اتا-انالار توپتارعا ءبولىنىپ، ناقتى جاعدايلاردى تالداپ، قاقتىعىستاردى شەشۋدىڭ كونسترۋكتيۆتى جولدارىن ۇسىندى. مۇنداي فورمات شارانى جانداندىرىپ قانا قويماي، ءبىلىمدى تاجىريبە جۇزىندە قولدانۋعا مۇمكىندىك بەردى.
ادىستەمەلىك ساعات تاجىريبە الماسۋ مەن ناقتى ۇسىنىستار ازىرلەۋ الاڭىنا اينالدى. قاتىسۋشىلار العاش رەت قالا دەڭگەيىندە پەداگوگتەر مەن اتا-انالار ءبىر ۇستەل باسىندا باس قوسقان مۇنداي شارانىڭ ماڭىزدىلىعىن ەرەكشە اتاپ ءوتتى. بۇل تاجىريبەنى جالعاستىرۋدىڭ قاجەتتىلىگى باسا كورسەتىلدى. كەزدەسۋدىڭ باستى ءتۇيىنى – جاسوسپىرىمدەردىڭ ۇيلەسىمدى دامۋى ءۇشىن پەداگوگتەر مەن اتا-انالاردىڭ سەنىمدى ىنتىماقتاستىعى قاجەت.
«بەرەكە باسى – بىرلىك» – دەيدى قازاقتىڭ دانا ماقالى. بۇل قاعيدا بۇكىل شارانىڭ باستى ۇستانىمىنا اينالدى: وتباسى مەن كوللەدجدىڭ بىرلىگى – ادال ءارى جاۋاپتى قازاقستاندىق ازاماتتى تاربيەلەۋدىڭ كەپىلى.