قازاقستاندا ءجاسوسپىرىم قىزدار اراسىنداعى ەرتە جۇكتىلىك ماسەلەسى بىرنەشە جىلدان بەرى قوعام نازارىندا. بۇل كۇردەلى الەۋمەتتىك ءارى مەديسينالىق پروبلەمانىڭ قازىرگى احۋالى جايلى ق ر دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگىنەن سۇراپ بىلدىك. ۆەدومستۆو ءوز قۇزىرەتى شەگىندە اqshamnews.kz ءتىلشىسىنىڭ ساۋالدارىنا جاۋاپ بەردى. سونىمەن ەلدى ەلەڭ ەتكىزەر ماسەلە جايلى نە بەلگىلى؟
العاشقى جىنىستىق قاتىناستىڭ ورتاشا جاسى قانشا؟
«نەكە (ەرلى-زايىپتىلىق) جانە وتباسى تۋرالى» ق ر كودەكسىنە سايكەس، نەكە جاسى ەرلەر مەن ايەلدەر ءۇشىن 18 جاس دەپ بەلگىلەنگەن. دەگەنمەن، دۇنيەجۇزىلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمىنىڭ (ددۇ) دەرەكتەرى بويىنشا 19 جاسقا دەيىنگى جاسوسپىرىمدەر كامەلەتتىك جاسقا تولماعاندار ساناتىنا جاتادى.
مينيسترلىك ۇسىنعان اقپاراتقا سايكەس، قازاقستاندا جاسوسپىرىمدەر اراسىنداعى العاشقى جىنىستىق قاتىناستىڭ ورتاشا جاسى — 16،5 جاس. بۇل كورسەتكىش ەرتە جىنىستىق بەلسەندىلىك پەن ونىڭ سالدارىنا الاڭداۋشىلىق تۋدىرىپ وتىر.
"ەرتە جۇكتىلىك كوەفيسيەنتى كەيىنگى بەس جىلدا 43%-عا تومەندەگەن"
"ساليدات قايىربەكوۆا اتىنداعى دەنساۋلىق ساقتاۋدى دامىتۋدىڭ ۇلتتىق عىلىمي ورتالىعىنىڭ" دەرەكتەرى بويىنشا، 15–18 جاس ارالىعىنداعى جۇكتىلىك كوەففيسيەنتى كەيىنگى بەس جىلدا 43%-عا تومەندەگەن. ەگەر 2020 جىلى بۇل كورسەتكىش ءاربىر 1000 ءجاسوسپىرىم قىزعا شاققاندا 7،54 بولسا، 2024 جىلى 4،25-كە دەيىن ازايعان.
ال 2025 جىلدىڭ العاشقى التى ايىندا كورسەتكىش ودان ءارى تومەندەپ، 19،3%-عا ازايعان.
جاسوسپىرىمدەردىڭ جىنىستىق ساۋاتتىلىعى باقىلاۋدا ما؟
بۇل باعىت نەگىزىندە ق ر دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگى بالالار گينەكولوگى لاۋازىمىن ەنگىزىپ، بارلىق وڭىرلەردە باس بالالار گينەكولوگتارىن بەكىتكەن. سونىمەن قاتار، «University Medical Center» بازاسىندا ارنايى رەسپۋبليكالىق ۇيلەستىرۋ ورتالىعى قۇرىلىپ، مامانداردى قايتا دايارلاۋ كۋرستارى باستالدى.
گينەكولوگيالىق اۋرۋلارى بار قىزدارعا ۋاقتىلى كومەك كورسەتۋ ءتارتىبى (قوزعالىس باعىتى) ەنگىزىلدى. بۇل – قاي كەزدە، قايدا جۇگىنۋ كەرەكتىگىن ناقتىلايتىن جۇيە.
سونداي-اق، مينيسترلىك بەرگەن اقپاراتقا سەنسەك ەلىمىزدە 94 جاستار دەنساۋلىعى ورتالىعى (جدو) جۇمىس ىستەيدى. مۇندا 10–18 جاس ارالىعىنداعى جاسوسپىرىمدەرگە مەديسينالىق، پسيحولوگيالىق جانە الەۋمەتتىك كومەك تەگىن ۇسىنىلادى. جدو-لار ارقىلى رەپرودۋكتيۆتى ساۋاتتىلىق، ەرتە جىنىستىق قاتىناستىڭ سالدارى، قالاۋسىز جۇكتىلىكتىڭ الدىن الۋ سەكىلدى ماڭىزدى تاقىرىپتار قامتىلىپ، ءتۇسىندىرۋ جۇمىستارى تۇراقتى جۇرگىزىلەدى.