بيىلعى ەگىس جۇمىستارى ديقاندار ءۇشىن جاڭا جاعدايدا ءوتتى.
ۇكىمەت مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسىنا سايكەس، اۋىل شارۋاشىلىعى تاۋارىن وندىرۋشىلەردى قارجىلاندىرۋ تەتىكتەرىن قايتا قاراپ، جاڭا تاسىلدەر ەنگىزدى. وسى جىلدان باستاپ شارۋالار ءۇشىن جەڭىلدەتىلگەن نەسيەلەر 2024 جىلدىڭ جەلتوقسان ايىنان باستاپ قولجەتىمدى بولدى، دەپ حابارلايدى aqshamnews.kz.
اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلىگىنىڭ مالىمەتىنشە، بۇعان دەيىن مۇنداي قارجىلاندىرۋ ناۋرىز ايىندا – ەگىس ناۋقانى باستالعان ساتتە عانا قولجەتىمدى بولاتىن. جاڭا ءتارتىپ شارۋالارعا قاجەتتى رەسۋرستاردى الدىن الا ساتىپ الۋعا مۇمكىندىك بەردى.
مەملەكەتتىك قولداۋ شارالارىنىڭ، اۋىل شارۋاشىلىعى وندىرۋشىلەرىنىڭ جانە جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگانداردىڭ ۇيلەسىمدى جۇمىسىنىڭ ارقاسىندا كوكتەمگى ەگىس جۇمىستارى اگروتەحنيكالىق مەرزىمدەرگە سايكەس اتقارىلدى. بۇل ءتاسىل نەگىزگى دالا جۇمىستارىن ۋاقىتىنان بۇرىن ورىنداۋعا، ستراتەگيالىق ماڭىزى جوعارى داقىلداردىڭ ەگىس كولەمىن ۇلعايتۋعا جانە ماتەريالدىق-تەحنيكالىق بازانى ءتيىمدى جاڭعىرتۋعا مۇمكىندىك بەردى. وسىلايشا، اۋىل شارۋاشىلىعى سالاسىن ءارى قاراي دامىتۋعا جانە مول ءونىم الۋعا بەرىك نەگىز قالاندى.
اتالعان شولۋ ماتەريالىندا دالا جۇمىستارىنىڭ جۇرگىزىلۋ قارقىنى، پايدالانىلعان ەگىس القاپتارىنىڭ كولەمى، نەگىزگى استىق ەگەتىن وڭىرلەردەگى سەرپىن، سونداي-اق اۋىل شارۋاشىلىعى وندىرۋشىلەرىنىڭ ماتەريالدىق-تەحنيكالىق رەسۋرستارمەن قامتاماسىز ەتىلۋىنىڭ نەگىزگى كورسەتكىشتەرى بويىنشا وزەكتى اقپارات ۇسىنىلعان.
ءارتاراپتاندىرۋ مەن تيىمدىلىككە باسىمدىق
2025 جىلعى كوكتەمگى ەگىس ناۋقانى ەلىمىزدە جەر وڭدەۋ تاسىلدەرىنىڭ وزگەرۋى جاعدايىندا ءوتتى. نەگىزگى نازار اۋىل شارۋاشىلىعى ءوندىرىسىن ءارتاراپتاندىرۋ مەن مونوداقىلدارعا تاۋەلدىلىكتى ازايتۋعا اۋدارىلدى. 6 ماۋسىمداعى مالىمەتكە سايكەس، 23،7 ملن گەكتار نەمەسە جوسپارلانعان كولەمنىڭ 100%-ى ەگىلدى.
ەگىس القاپتارىن نەعۇرلىم ءتيىمدى ءارى تۇراقتى داقىلدارعا قايتا بولۋگە ەرەكشە كوڭىل ءبولىندى. بۇل اۋىل شارۋاشىلىعىن كليماتتىق تاۋەكەلدەرگە بەيىمدەۋگە عانا ەمەس، سونداي-اق عىلىمي نەگىزدەلگەن اۋىسپالى ەگىس نورمالارىنا سۇيەنە وتىرىپ، نارىقتىق ۇردىستەردى ەسكەرۋگە مۇمكىندىك بەردى.
ناتيجەسىندە، سۇرانىسقا يە داقىلدار القاپتارى ۇلعايدى:
-
مايلى داقىلدار – 3،4 ملن گەكتار (وتكەن جىلمەن سالىستىرعاندا 0،5 ملن گەكتارعا ارتىق)؛
-
مال ازىعى داقىلدارى – 3،3 ملن گەكتار (پليۋس 114 مىڭ گەكتار)؛
-
داندىك جۇگەرى – 167،5 مىڭ گەكتار؛
-
كوكونىس-باقشا داقىلدارى – 222،3 مىڭ گەكتار.
سونداي-اق الەۋمەتتىك ماڭىزى بار داقىلدار بويىنشا دا وڭ ديناميكا بايقالدى: كارتوپ القاپتارى 83،4 مىڭ گەكتاردى قۇرادى – بۇل وتكەن ماۋسىممەن سالىستىرعاندا 11،3 مىڭ گەكتارعا ارتىق.
سونىمەن قاتار رەسۋرستى كوپ قاجەت ەتەتىن ءارى باعا قۇبىلۋىنا سەزىمتال داقىلداردىڭ – بيداي، كۇرىش جانە ماقتانىڭ – ەگىس كولەمى قىسقارىپ كەلەدى. ماسەلەن، بيداي القابى 13 ملن گەكتاردى قۇراپ، بىلتىرعى جىلمەن سالىستىرعاندا 187 مىڭ گەكتارعا ازايدى.
وسىلايشا، ەگىس كولەمىن ءارتاراپتاندىرۋ ستراتەگياسى ەلدىڭ ازىق-تۇلىك قاۋىپسىزدىگىن نىعايتىپ، اگروونەركاسىپ كەشەنىنىڭ ەكسپورتتىق الەۋەتىن دامىتۋعا سەرپىن بەرىپ وتىر.
تۇقىم قورى بويىنشا ايتقاندا، 2025 جىلعى ەگىس ناۋقانىنا رەسپۋبليكا بويىنشا 2،3 ملن توننا تۇقىم دايىندالدى. بۇل ەگىنشىلەردىڭ ەگىس ناۋقانىنا ۋاقتىلى جانە رەسۋرس تاپشىلىعىنسىز شىعۋىنا مۇمكىندىك بەردى.
بۇگىندە ەلىمىزدە ساپالى تۇقىم ءوندىرۋ جانە وتكىزۋ سالاسىندا ماماندانعان 246 سۋبەكت اتتەستاتتالعان. ولاردىڭ ىشىندە 28 شارۋاشىلىق – ءتۇپنۇسقا تۇقىم، 82ء-سى – ەليتالىق تۇقىم، ال 136ء-سى – ءى، ءىى جانە ءىىى رەپرودۋكسيالى تۇقىم وندىرۋمەن اينالىسادى. بۇعان قوسىمشا، 129 ۇيىمعا يمپورتتىق تۇقىمداردى وتكىزۋگە رۇقسات بەرىلگەن.
ساپالى تۇقىم ماتەريالدارىنىڭ قولجەتىمدىلىگىن ارتتىرۋ ماقساتىندا مەملەكەت تاراپىنان تۇقىم ساتىپ الۋ شىعىندارىنىڭ ءبىر بولىگىن وتەۋ تۇرىندە قولداۋ شاراسى ىسكە اسىرىلۋدا. تۇقىم شارۋاشىلىعىنىڭ ساناتىنا جانە رەپرودۋكسيا دەڭگەيىنە قاراي، مەملەكەت تۇقىم قۇنىنىڭ 50%-دان 70%-عا دەيىنگى بولىگىن سۋبسيديالايدى.