بۇكىل الەم تامىزدىڭ ءبىرىنشى جۇماسىندا، ياعني بيىل 2 تامىزدا دوستارىمەن سىرا ۇستىندە اڭگىمەلەسۋ، سىرا ونەركاسىبىنىڭ قىزمەتكەرلەرىن قۇتتىقتاۋ جانە الەمدى بىرىكتىرۋ ماقساتىندا حالىقارالىق سىرا كۇنىن اتاپ وتەدى.
Efes Kazakhstan سۋسىن سەكتورىنداعى العاشقى جانە ىرىينۆەستورلاردىڭ ءبىرى، قازاقستاندا ەڭ ءىرى سىرا كومپانياسى جانە47،1% ۇلەسىمەن نارىقتىڭ ءابسوليۋتتى كوشباسشىسى.
بۇكىل الەمدى سىرا تۋىنىڭ استىنا بىرىكتىرۋ ماقساتىندا اتاپ وتىلەتىن بۇل مەرەكە وسىلايشا بارلىق حالىقتىڭ باسىن قوسادى.
سوڭعى ۋاقىتقا دەيىن سىرا وسىدان 5 مىڭ جىل بۇرىن مىسىردا اشىلىپ، سول جەردەن باسقا ايماقتارعا تاراعان دەپ ەسەپتەلدى.
دەگەنمەن، سوڭعى ارحەولوگيالىق ولجالار بويىنشا سىرا كەم دەگەندە 12-13 مىڭ جىل بۇرىن پايدا بولعان. ارحەولوگيانىڭدامۋى ۇسىناتىن مۇمكىندىكتەر سىرانىڭ ادامزاتتىڭ ەڭ كونە سۋسىنى ەكەنىن جانە انادولى ارپانىڭ وتانى جانە سىرانىڭ وندىرىلگەن جانە دامىعان جەرى بولعانىن كورسەتەدى.
ارپا (Hodeum vulgare) - الەمدەگى ەڭ كونە ءداندى داقىلداردىڭ ءبىرى. وسىمدىك دنق-سىن زەرتتەيتىن ماماندار ەگىن جيناۋ، ءوسىرۋ جانەونى اۋىلشارۋاشىلىق ەكونوميكاسىنىڭ ءبىر تۇرىنە اينالدىرۋدىڭ العاشقى ارەكەتى 10 500 جىل بۇرىن وڭتۇستىك-باتىس ازيادا، سونىڭىشىندە انادولىدا بولعانىن كورسەتەدى. ەينكورن بيدايى گوبەكليتەپە جانە نيەۆالي چوري سياقتى ايماقتا قولعا ۇيرەتىلدى، ال ءارپاسال كەيىنىرەك يوردانيادان سيرياعا جانە ودان ءارى سولتۇستىك انادولىعا تارادى.
انادولىدا توستاعانداردىڭ اشىلۋى جانە كەڭ تارالۋى ب.ز.ب. 7000 ج. e. ادامداردىڭ اشىتىلعان سۋسىندار مەن تاعامعا دەگەن قارىم-قاتىناسىنىڭ تۇبەگەيلى وزگەرۋىن بەلگىلەدى. كوپ ۇزاماي نەوليت قاۋىمدارى دا ىستىققا ءتوزىمدى توستاعاندار جاساي باستادى.
ۇزاق ۋاقىت بويى العاشقى سىرا ىشەتىن قاۋىمداستىقتار جابايى ارپانى، ارپادان بۇرىن قولعا ۇيرەتىلگەن بيداي سىراسىن نەمەسە ەكەۋىنىڭ قوسپاسىن ىشكەن. جانارتاۋلىق كاپادوكياداعى اشىكلىحويۋك جانە كونياداعى چاتالحويۋك سياقتى انادولىداعى العاشقى وتىرىقشى قاۋىمداردىڭ ارپا ءوسىرۋى جانە كەڭىنەن قولدانۋى انادولى سىراسىنىڭ تاريحىنداعى ماڭىزدى وقيعا بولىپ تابىلادى.
2013 جىلى ىستامبۇل ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ تاريحقا دەيىنگىفاكۋلتەتىندە «ادام-عارىش، قاۋىمدىق قاتىناستار جانە تاريحقادەيىنگى قونىستانۋ» تاقىرىبىنداعى ديسسەرتاسياسى ۇشىنارحەولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى اتاعىن العان گۇنەش دۋرۋ 2019 جىلى ارحەولوگيا كافەدراسىنىڭ دوسەنتى اتاندى.
Efes Kazakhstan: قازاقستانداعى سىرا قايناتۋ ونەركاسىبىنىڭ كوشباسشىسى
Efes Kazakhstan سۋسىن سەكتورىنداعى العاشقى جانە ىرىينۆەستورلاردىڭ ءبىرى، قازاقستاندا ەڭ ءىرى سىرا كومپانياسى جانە47،1% ۇلەسىمەن نارىقتىڭ ءابسوليۋتتى كوشباسشىسى. قازىرگىۋاقىتتا بۇل جىلىنا 245 ميلليون ليتر سىرا وندىرەتىن جانەبارلىعى 1000-عا جۋىق قىزمەتكەردى قامتيتىن ەكى زاۋىتى بار جالعىز ءىرى سىرا قايناتۋ زاۋىتى.
سوڭعى 25 جىلدا (1998-2023 جج.) كومپانيا ەكونوميكاعا 335،7 ميلليون دوللار ينۆەستيسيا قۇيىپ، 260 ميلليارد تەڭگەگە جۋىقسالىق پەن باسقا دا مىندەتتى تولەمدەردى تولەگەن.
Efes Kazakhstan ەڭ ءىرى ءۇش سىرا برەندىنىڭ ەكەۋىنە (ءالسىز سىرا سەگمەنتىندە كوشباسشىسى جانە 2024 جىلدىڭ العاشقى التىايىندا ءوز ۇلەسىن 2،8%-عا ارتتىرعان «كرۋجكا سۆەجەگو» جانە«بەلىي مەدۆەد» برەندتەرى)، سونداي-اق «كاراگاندينسكوە» برەندىنە يە. وسى برەندتىڭ 65 جىلدىق مەرەيتويىنا وراي وتكەنجىلى قاراعاندىلىق «ەفەس قازاقستان» سىرا زاۋىتىنداجەرگىلىكتى تۇرعىندار مەن قاراعاندى قوناقتارىنىڭ سۇيىكتى باس قوسۋ ورنىنا اينالعان فيرمالىق قۇيما سىرا دۇكەنى اشىلدى.
تۇراقتى دامۋ جانە الەۋمەتتىك جوبالار
2008 جىلدان باستاپ وزىق ۇنەمدى ءوندىرىس تەحنولوگيالارىن ەنگىزۋارقىلى كومپانيا قورشاعان ورتاعا تيگىزەتىن اسەرىن ايتارلىقتايتومەندەتتى. سىرانىڭ ءبىر ليترىنە سۋ تۇتىنۋ ەكى ەسەگە دەرلىك – 7،23-تەن 3،23 ليترگە دەيىن قىسقاردى. ەنەرگيانى تۇتىنۋ دا سىرانىڭ گەكتوليترىنە 53،76-دان 34،14 كيلوۆاتتقا دەيىن نەمەسە65%-عا دەرلىك ايتارلىقتاي تومەندەدى.
2012 جىلدان باستاپ «ەفەس قازاقستان» «سۇڭقار» جىرتقىشقۇستار تالىمباعىمەن بىرلەسە وتىرىپ، ەلىمىزدىڭ ۇلتتىق نىشانى – بۇركىتتىڭ پوپۋلياسياسىن قالپىنا كەلتىرۋگە باعىتتالعان «وزۇلەسىڭدى قوس» اتتى الەۋمەتتىك جوبانى جۇزەگە اسىرۋدا. وكىنىشكە قاراي، قىزىل كىتاپقا ەنگىزىلگەن جىرتقىش قۇستار جويىلۋ الدىندا تۇر. وسى جۇمىستاردىڭ ناتيجەسىندە الماتى وبلىسىندابۇركىتتەردىڭ سانى 4 ەسەگە ارتتى! جوبانى ودان ءارى دامىتۋ ۇشىنەكولوگيا جانە تابيعي رەسۋرستار مينيسترلىگىمەن جوبانى كەڭەيتۋتۋرالى مەموراندۋمعا قول قويىلدى.
بيىل سۋرەتشىلەر مەن شىعارماشىلىق سالا ماماندارىن بەلسەندىتۇردە قولدايتىن Efes Art Space كومپانياسىنىڭ ارت-پلاتفورماسىجاقىندا عانا ۇلتتىق مارتەبەگە يە بولعان قاستەيەۆ مۇراجايىنىڭفيليالىنا كوشتى. بۇل كوپ فۋنكسيونالدى ونەر الاڭى 30 جىلداناستام بۇكىل الەمدە مادەنيەت پەن ونەردى قولداپ كەلە جاتقانAnadolu Efes توبىنىڭ تۇراقتى الەۋمەتتىك دامۋ ستراتەگياسىنىڭبولىگى رەتىندە جاسالعان. 2022 جىلدان بەرى Efes KazakhstanArt&Creative Solutions قوعامدىق قورىمەن بىرلەسىپ 20-دان استامكورمە ۇيىمداستىردى. 2024 جىلى ولار قازاقستاندا دا، ودان تىس جەرلەردە دە كەڭەيە باستادى جانە قازان ايىندا ىستامبۇلدا قازاقستاندىق سۋرەتشىلەردىڭ ءىرى حالىقارالىق كورمەسىن وتكىزۋجوسپارلانۋدا. جوبانىڭ ماقساتى – كوركەم يدەيالاردى قولداۋجانە قازاقستاننىڭ مادەني مۇراسىن ساقتاۋ.
سپورتتى قولداۋ جانە يننوۆاسيا
Anadolu Efes كومپانياسىنىڭ ءبىر بولىگى رەتىندە Efes Kazakhstanەلدەگى نەگىزگى سپورت تۇرلەرىن دامىتۋدى دا قولدايدى. 2024 جىلىكومپانيا باسكەتبولدان قازاقستان چەمپيوناتىنا تيتۋلدىق دەمەۋشىلىك جاساۋ تۋرالى مەموراندۋمعا قول قويىپ، باسكەتبول ليگاسىنىڭ باس دەمەۋشىسى اتانىپ، وسى سپورت تۇرىنە قولداۋ كورسەتتى.
ۇزدىكسىز دامۋ جانە يننوۆاسيالار ستراتەگياسىنىڭ بولىگى رەتىندە Efes قازاقستان ىشكى كاسىپكەرلىكتى قولداۋعا ارنالعان EFES KZ Intrapreneurship Hub باعدارلاماسىنا باستاماشى بولدى جانە ەكونوميكانىڭ اۋىل شارۋاشىلىعى، كوممەرسيالىق جانەالەۋمەتتىك سەكتورلارىندا جۇمىس ىستەيتىن ستارتاپ-جوبالارعا 50 000 دوللاردان استام ينۆەستيسيا سالدى.
حالىقتى الەۋمەتتىك قولداۋ جانە كومەك كورسەتۋ
كومپانيا حالىقتىڭ الەۋمەتتىك وسال توپتارىنا تۇراقتى تۇردە قولداۋ كورسەتىپ، الەۋمەتتىك ينفراقۇرىلىمدى دامىتۋعاكومەكتەسەدى. ونىڭ كوپتەگەن الەۋمەتتىك جوبالارىنىڭ ىشىندە استانا، الماتى جانە قاراعاندى قالالارىنداعى انالار ۇيىنەكومەك كورسەتۋدى اتاپ وتكەن ءجون. باستى ماقسات – جاس انالارعا بولاشاقتا ءوزىن-وزى قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن سۇرانىسقا يەماماندىقتاردى يگەرۋگە كومەكتەسۋ. سونداي-اق، قاراعاندى قالاسىندا اشىق ساۋدا نۇكتەلەرىن ۇيىمداستىرۋ؛ الماتى وبلىسى قاراساي اۋدانىندا ايالداما كەشەندەرىن ورناتۋ؛ الماتى قالاسىنداعى ءدامحانالار مەن مەيرامحانالاردا «ەفەس بايسالدى كولىك جۇرگىزۋشىسى» تەگىن قىزمەتىن كورسەتۋ؛ قاراعاندى قالاسىنداعى اۋتيزممەن اۋىراتىن بالالاردىڭ اتا-انالارى قاۋىمداستىعىنىڭ جالعىز دەمەۋشىسى رەتىندە ۇزاق مەرزىمدى قاتىسۋ؛ جانە «بەلىي مەدۆەد» برەندى مەن «تابيعات» ەكو-قورىقولداۋ كورسەتەتىن #BMgoGREEN جوباسى، ونىڭ ماقساتى، اتاپايتقاندا، قازاقستانداعى ورمانداردى قالپىنا كەلتىرۋ جانەكەڭەيتۋ جوبالارى بار.
2024 جىلى قازاقستاننىڭ باتىسى مەن سولتۇستىگىندەگى سۋ تاسقىنى كەزىندە، ارينە، ءبىزدىڭ كومپانيا وسى قيىن-قىستاۋ كەزەڭدە بەي-جايقالماي، اپاتتان زارداپ شەككەندەرگە كومەك كورسەتۋ ءۇشىن ۇلتتىق كۇش-جىگەردى بىرىكتىرۋگە شەشىم قابىلدادى. ءبىز الماتىداعى ەرىكتىلەردىڭ توتەنشە جاعدايلار شتابىنا سول كەزدە وتە ماڭىزدى بولعان جينالعان زاتتاردى تاسىمالداۋ قىزمەتىن كورسەتۋ ارقىلى قولداۋ كورسەتتىك. سونىڭ ناتيجەسىندە اتىراۋ، ورال، اقتوبە، قوستاناي قالالارىنا 150 توننا ءتۇرلى قاجەتتى تاۋارلار جەتكىزىلدى. سونىمەن قاتار، جەرگىلىكتى اكىمشىلىكپەن كەلىسە وتىرىپ، قاجەتتىتاۋارلاردى جەرگىلىكتى جەردەن، اتىراۋ قالاسىنان ساتىپ الدىق. ءبىز سونداي-اق اپات اياقتالعاننان كەيىن زارداپ شەككەنايماقتارداعى قىزمەتكەرلەرىمىز بەن سەرىكتەستەرىمىزگە ماڭىزدى قارجىلىق كومەك كورسەتتىك.
ساتىلىم كوشباسشىسىنىڭ جاڭالىقتارى
«كرۋجكا سۆەجەگو» – ەل تۇرعىندارىنىڭ جۇرەگى مەن سەنىمىن جاۋلاپ العان اتى اڭىزعا اينالعان قازاقستاندىق برەند. ءوز اتىنا ادال بولا وتىرىپ، «كرۋجكا سۆەجەگو» قازاقستاندىقتاردىڭ ءبىرىنشى تاڭداۋى بولىپ قالا وتىرىپ، داميتىن ناعىز يننوۆاتورعا اينالدى. وسى جىلى «كرۋجكا سۆەجەگو» ساپالى مۋزىكا، ءدامدى تاعام جانە سيفرلىق كەڭىستىك سياقتى تۇتىنۋشىلارعا قاتىستى تاقىرىپتارعا نازار اۋدارۋ ءۇشىن كوممۋنيكاسيالىق پلاتفورمالارىن جاڭارتتى. ءبىزدىڭ سىرانىڭ جاڭا ديزاينى بالعىندىقتىڭ ءداستۇرلى قۇندىلىقتارىنا ادال بولىپ قالا وتىرىپ، برەندتىڭ زاماناۋي كوزقاراسىن كورسەتەدى.
جاڭا كوممۋنيكاسيالىق پلاتفورمالاردى ەرەكشە اتاپ ءوتۋ ۇشىنبرەند باستى جۇلدەمەن، ياعني الەمدەگى ەڭ پروگرەسسيۆتى قالا بەرليندە اتى اڭىزعا اينالعان Lollapalooza مۋزىكا فەستيۆالىنە جولدامامەن ۇلتتىق باستامانى قولعا الدى. بۇل ءبىزدىڭ وتانداستارىمىزعا ەڭ جاڭا اسەر الۋ مۇمكىندىگىن بەردى. «كرۋجكا سۆەجەگو» قازاقستاندىقتاردى جاڭا ۇسىنىستارمەن جانە مۇمكىندىكتەرمەن قۋانتا وتىرىپ، سۇيىكتى برەندى بولىپ قالۋعا تىرىسادى.
«ءبىز ءوز جەتىستىكتەرىمىزبەن ماقتانامىز. كومپانيانىڭ تۇراقتىلىق، ونەر، سپورت جانە قوعامدىق قىزمەت سالاسىنداعى باستامالارى الەۋمەتتىك پروگرەسس پەن ەكولوگيالىق جاۋاپكەرشىلىككە دەگەن ادالدىعىمىزدى كورسەتەدى. ءبىزدىڭ ۇلەسىمىز بارلىعىنا جاقسى بولاشاق قۇرۋعا كومەكتەسەتىنىنە سەنىمدىمىز»، دەدى Efes Kazakhstan باس ديرەكتورى ەرتان كۋرت.