ءار تامىز بەن قىركۇيەكتە قازاقستاندا جالعا بەرۋ نارىعى جاندانادى، سەبەبى جان-جاقتان مىڭداعان ستۋدەنت ءىرى قالالارداعى جوعارى وقۋ ورنى مەن كوللەدجدە ءبىلىم الۋ ءۇشىن كوشىپ كەلەدى.
ستۋدەنتتەرگە ارزان پاتەردى قالاي تابۋعا بولادى؟
ارزان پاتەرگە باسەكە ارتادى، ال تۇرعىن ءۇي نارىعىنا ەندى كەلگەندەردە ارزان باسپانانى قايدان ىزدەۋ كەرەك، الاياقتارعا قالاي الدانباۋ كەرەك جانە جالعا الۋ كەلىسىمشارتىندا نە بولۋعا ءتيىس دەگەن كوپتەگەن سۇراق تۋىندايدى.
جاتاقحانا بارلىعىنا جەتپەيدى
Krisha.kz جىلجىمايتىن مۇلىك ساتۋ ءبولىمىنىڭ جەتەكشىسى يمران وسمانوۆتىڭ ايتۋىنشا، اسىرەسە الماتىدا ستۋدەنتتەر تاراپىنان سۇرانىس ۇنەمى جوعارى.
– جىل سايىن الماتىنىڭ وزىنە شامامەن 200 مىڭ ستۋدەنت كەلەدى، ولاردىڭ 120–140 مىڭى ايماقتاردان كەلگەن. كوبى جاتاقحانادا تۇرادى، ءبىراق كەيبىرى جالدامالى پاتەردە وزدەرى نەمەسە دوستارىمەن بىرگە تۇرۋدى ءجون كورەدى، – دەيدى ول.
عىلىم جانە جوعارى ءبىلىم مينيسترلىگىنىڭ مالىمەتىنشە، الماتىدا ستۋدەنتتەرگە جاتاقحانادا شامامەن 10 مىڭ ورىن جەتپەيدى. استانا مەن باسقا قالالاردا ورىن جەتكىلىكتى.
ستۋدەنت باسپانانى قايدان ىزدەۋى كەرەك؟
كوبى ۋنيۆەرسيتەتكە جاقىن جەردە تۇرۋدى قالايدى، ءبىراق جوعارى وقۋ ورىندارىنىڭ جانىنداعى باسپانا بارىنە بىردەي قولجەتىمدى ەمەس.
كەيدە ءسال الىستا تۇرعان پاتەردى جالداعان تيىمدىرەك، الايدا بۇل جاعدايدا مىنانى ەسكەرگەن ءجون:
قوعامدىق كولىك – اۆتوبۋس، مەترو نەمەسە جەدەل باعىتتار جەلىسى جولعا كەتەتىن ۋاقىتتى قىسقارتادى، تاڭداۋعا بولاتىن اۋداندار كوبەيەدى.
ينفراقۇرىلىم – ماڭايداعى دۇكەن، ءدارىحانا، ءدامحانا مەن سپورتزال ۋاقىت پەن قاراجاتتى ۇنەمدەيدى.
ءقاۋىپسىز اۋدان – ۇيگە كەش قايتاتىندار ءۇشىن ماڭىزدى.
الماتىداعى ستۋدەنتتەر ءۇشىن قولايلى اۋداندار
الماتىدا ستۋدەنت تاستاق، سايران، ساياحات جانە شۇعىلا ىقشاماۋداندارىن قاراستىرعانى ءجون.
– مۇندا مەترو جاقىن، قوعامدىق كولىك قوزعالىسى ىڭعايلى جانە باعالار قولجەتىمدى، – دەيدى يمران وسمانوۆ.
سونداي-اق مامان اۋەزوۆ اۋدانىنداعى سيفرلى ىقشاماۋدانداردى، تاۋگۇل مەن جەتىسۋ-1،2،3 ىقشاماۋداندارىن قاراستىرۋعا كەڭەس بەرەدى. بۇل – ايماقتار «مومىش ۇلى»، «سارىارقا» جانە «موسكۆا» مەترو ستانسيالارىنىڭ ماڭىندا بولعاندىقتان، ۋنيۆەرسيتەتكە قاتىناۋعا كوپ ۋاقىت كەتپەيدى.
تاعى ءبىر لايفحاك: ءبىرىنشى نەمەسە سوڭعى قاباتتاعى پاتەردى ىزدەڭىز. ولار ارزان بولادى، جايلىلىعى بويىنشا اسا ايىرماشىلىق جوق.
جالعا الۋ قۇنى
مىسالى، بايتۇرسىن ۇلى مەن ساتبايەۆ كوشەلەرىنىڭ قيىلىسىندا ورنالاسقان، بىرنەشە وقۋ ورنى بار اۋداندى الساق، وندا 1 بولمەلى پاتەردى جالعا الۋ باعاسى ايىنا 300–350 مىڭ تەڭگەدەن باستالادى، ال 2–3 بولمەلى پاتەردىڭ قۇنى ورتا ەسەپپەن 600–700 مىڭ تەڭگە تۇرادى.
باعالاردى سالىستىرايىق:
اۋەزوۆ اۋدانىندا، ساراپشى اتاعان ىقشاماۋدانداردا پاتەر جالداۋ قۇنى ەداۋىر تومەن. ونىڭ ۇستىنە، ستۋدەنت مەترومەن بار-جوعى 4–5 ستانسيا جۇرەدى، شامامەن 15 مينۋت:
1 بولمەلى – 120–200 مىڭ تگ؛
2 بولمەلى – 200–250 مىڭ تگ؛
3 بولمەلى – 300–350 مىڭ تگ ايىنا.
قالاي ۇنەمدەۋگە بولادى؟
باسپانانى اناعۇرلىم ارزانعا جالداۋدىڭ تاعى بىرنەشە جولى بار.
جالعا بولمە الۋ – پاتەردەگى ءبىر بولمەنى جالعا الۋعا بولادى. كەمشىلىگى – ءاسۇي مەن جۋىناتىن بولمە ورتاق، ءبىراق جەكە پاتەر جالداعاننان الدەقايدا ارزان. كوممۋنالدىق تولەم دە وزگە تۇرعىندار اراسىندا بولىنەدى.
الماتىدا بولمەنى ءبىر ايعا جالعا الۋ قۇنى ورتا ەسەپپەن 60 مىڭ تەڭگەدەن باستالادى.
ءبولىپ جالعا الۋ – پاتەردى ەكى-ۇش ادام بىرىگىپ جالداپ، جالعا الۋ اقىسىن ءبولىپ تولەيدى.
مىسالى، 250 مىڭ تەڭگەلىك پاتەردى ەكى ادام جالداسا، ءارقايسىسى شامامەن 120 مىڭ تەڭگەدەن تولەيدى.
ەگەر بىرەۋگە قوسىلىپ تۇراتىن بولساڭىز، جالعا الۋ كەلىسىمشارتىن مىندەتتى تۇردە قاراپ شىعىڭىز. وندا قوسىمشا ادام كىرگىزۋگە نەمەسە قوسالقى جالگەرلىككە (مىسالى، پاتەردى ءوزىڭىز جالداپ ءجۇرىپ، كەيىن باسقا ادامدى قوسۋدى ۇيعارساڭىز) تىيىم سالاتىن تارماق بار-جوعىن تەكسەرىڭىز.
باستاپقىدا پاتەردى ەكى نەمەسە ءۇش ادام بىرىگىپ جالدايتىن بولساڭىز، جالعا الۋ كەلىسىمشارتىن دۇرىس جاساپ، وندا تۇراتىن ادامداردىڭ ناقتى سانىن كورسەتىڭىز.
الاياقتارعا الدانىپ قالماۋ جولدارى
كورمەي تۇرىپ تولەم جاساماڭىز – پاتەردى كورمەي جانە جالعا بەرۋشىنىڭ قۇجاتتارىن تەكسەرمەي تۇرىپ، ەشقانداي الدىن الا تولەم نەمەسە برونداۋ ءۇشىن اقشا جىبەرمەڭىز.
جالعا بەرۋشىنىڭ جەكە باسىن مىندەتتى تۇردە تەكسەرىڭىز. پاتەر يەسىنىڭ شىنىمەن ءوزى ەكەنىنە كوز جەتكىزىڭىز. ونىڭ جەكە كۋالىگىن جانە پاتەرگە مەنشىك قۇقىعى تىركەلگەنى جونىندەگى انىقتامانى كورسەتۋىن سۇراڭىز (ونى تەلەفون ارقىلى ونلاين الۋعا بولادى، 5 مينۋتتا دايىن بولادى).
نەمەسە دەرەكتەردى پاتەرگە قاتىستى مەنشىك قۇقىعىن راستايتىن قۇجاتپەن، مىسالى، ساتىپ الۋ-ساتۋ كەلىسىمشارتىنداعى مالىمەتتەرمەن سالىستىرىڭىز. وندا مەنشىك يەسى كورسەتىلەدى.
جالعا الۋ كەلىسىمشارتىن جاساڭىز – ول ءسىزدىڭ قۇقىعىڭىزدى قورعايدى. كەلىسىمشارتتى تەك پاتەر يەسىمەن جاساپ، جالعا الۋ اقىسىن تەك سونىڭ اتىنا اۋدارىڭىز نەمەسە قولما-قول بەرىڭىز.
كەلىسىمشارتتا نەنى كورسەتۋ كەرەك:
جالعا الۋ اقىسىنىڭ مولشەرى.
تولەم مەرزىمى (مىسالى، ءار ايدىڭ 30-ىنا دەيىن).
جالعا الۋ جانە كەلىسىمشارت مەرزىمى.
تۇراتىن ادامداردىڭ سانى.
پاتەردە تەمەكى شەگۋگە، جوندەۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋگە، جيھازدى اۋىستىرۋعا بولا ما، جوق پا دەگەن شارتتار.
دايىن جالعا الۋ كەلىسىمشارتىنىڭ ۇلگىسىن Krisha.kz-تەن تەگىن جۇكتەپ الۋعا بولادى. ونى زاڭگەرلەر جاساعان جانە جالعا الۋشىعا تونەتىن نەگىزگى قاۋىپتەر ەسكەرىلگەن.