الماتى قالاسىنىڭ اكىمدىگى شاھاردىڭ قالا قۇرىلىسى كەڭەسى مۇشەلەرى قازاقستان رەسپۋبليكاسى پارلامەنتى ءماجىلىسىنىڭ دەپۋتاتتارىنا قالانىڭ 2040 جىلعا دەيىنگى باس جوسپارىن تۇزەتۋ جوباسىن تانىستىردى. جاڭارتىلعان قۇجاتتىڭ نەگىزگى باعىتتارىن تالقىلاۋعا دەپۋتاتتار ەرلان ستامبەكوۆ، باقىتجان بازاربەك جانە يرينا سميرنوۆا قاتىستى.
كەزدەسۋ بارىسىندا الماتى قالاسى اكىمىنىڭ ورىنباسارى بەيبىت شاحانوۆ حالىق قالاۋلىلارىنىڭ سۇراقتارىنا جاۋاپ بەرىپ، قالانىڭ پوليسەنترلىك ۇلگى بويىنشا داميتىنىن اتاپ ءوتتى. بۇل ءتاسىل جاڭا ىسكەرلىك ايماقتاردى دامىتۋعا باعىتتالعان. وندا جۇمىس ورىندارى، قوعامدىق كەڭىستىكتەر مەن زاماناۋي ينفراقۇرىلىم پايدا بولادى.
ءوز كەزەگىندە پارلامەنت دەپۋتاتتارى قالانىڭ باس جوسپارىن تۇزەتۋ دەر كەزىندە قولعا الىنعانىن ايتتى. ويتكەنى قالا حالقىنىڭ جەدەل ءوسىمى، قۇرىلىس قارقىنى مەن ەكولوگيالىق جۇكتەمەنىڭ ارتۋى جاڭا شەشىمدەردى تالاپ ەتەدى.
باقىتجان بازاربەك قۇجاتتا سەيسميكالىق قاۋىپسىزدىك جايىنا ەرەكشە كوڭىل بولىنگەنىن ايتتى. سونىمەن قاتار، الماتىنىڭ باس جوسپارىنا تىكەلەي اسەر ەتەتىن ءبىرقاتار ماڭىزدى وزگەرىس ق ر جاڭا قۇرىلىس كودەكسى جوباسىنا ەنگىزىلگەنىن جەتكىزدى.
"ءبىز قۇجاتقا سەيسميكالىق ءقاۋىپ پەن سەيسميكالىق تاۋەكەل سياقتى ماڭىزدى ۇعىمداردى ەنگىزدىك، سونداي-اق اۋدانداردى مىندەتتى تۇردە ءتولقۇجاتتاۋ قاراستىرىلدى. سەيسميكالىق ءقاۋىپ دەڭگەيىن اۋدان-اۋدانعا ءبولىپ انىقتاۋ مەن كوشكىن ءقاۋپى بار اۋماقتار كارتالارىن باس جوسپار مەن ەگجەي-تەگجەيلى جوسپارلاۋ جوبالارىن ازىرلەۋ كەزىندە مىندەتتى تۇردە ەسكەرۋ قاجەت. بۇل تالاپتار باستاپقى دەرەكتەردى بەرۋ مەن ەسكيزدىك جوبالاردى كەلىسۋدەن باستاپ جوبالىق-سمەتالىق قۇجاتتامانى قاراۋعا دەيىنگى بارلىق كەزەڭدە قولدانىلۋى قاجەت. جالپى العاندا، بۇل تۇزەتۋ قالانىڭ دامۋىنا قاتىستى نەگىزگى ماسەلەلەرگە جاۋاپ بەرەدى، سوندىقتان مەن ۇسىنىلعان وزگەرىستەردى قولدايمىن"، – دەدى ب. بازاربەك.
دەپۋتات يرينا سميرنوۆا باس جوسپاردى تۇزەتۋ كەزىندە قالا تۇرعىندارىنىڭ الەۋمەتتىك قامتىلۋى باستى باسىمدىق بولۋى كەرەكتىگىن ايتتى.
"قالانى دامىتۋ نۇكتەلى ەمەس، كەشەندى قۇرىلىس ارقىلى جۇزەگە اسۋعا ءتيىس. ياعني، ادامداردىڭ مۇددەسىن ەسكەرىپ، مەكتەپتەرگە، بالاباقشالارعا، مەديسينا جانە الەۋمەتتىك نىساندارعا قولجەتىمدىلىكتى قامتاماسىز ەتۋ قاجەت. جالپى، ءبىز باس جوسپاردى تۇزەتۋ جوباسىن قولدايمىز، ول قالانىڭ تەڭگەرىمدى دامۋىنا جول اشادى دەپ سەنەمىز"، – دەدى ي. سميرنوۆا.
دەپۋتات ەرلان ستامبەكوۆ قوعامدىق كولىك جۇيەسىن دامىتۋ جايىنا، سونىڭ ىشىندە LRT، BRT جانە مەترو جوبالارىن ىسكە اسىرۋ مۇمكىندىكتەرىنە نازار اۋداردى.
دەپۋتات ە. ستامبەكوۆتىڭ ايتۋىنشا، تۇرعىنداردى ەڭ الدىمەن ەكولوگيالىق جۇكتەمەنى ازايتۋ، اتاپ ايتقاندا اۋا ساپاسىن جاقسارتۋ، جاڭا جاسىل ايماقتار قۇرۋ جانە وندىرىستىك نىسانداردى تۇرعىن ءۇي اۋماعىنان تىس اۋماققا كوشىرۋ جايى الاڭداتادى.
ەسكە سالايىق، قازىرگى ۋاقىتتا قالانىڭ باس جوسپارىنا 2040 جىلعا دەيىنگى تۇزەتۋلەر ەنگىزۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلىپ جاتىر. جوبا كولىك ينفراقۇرىلىمىن دامىتۋ، قالانىڭ پوليسەنترلىك قۇرىلىمىن قالىپتاستىرۋ، قوعامدىق كەڭىستىكتەردى كەڭەيتۋ، جاسىل بەلدەۋدى ساقتاۋ جانە تاۋلى ايماقتاردا قۇرىلىس سالۋعا تىيىم سالۋ سىندى باعىتتاردى قامتيدى.
تۇزەتۋدەگى ماڭىزدى باعىتتاردىڭ ءبىرى – قوعامدىق كولىكتى دامىتۋ. مەترو جەلىلەرىن جەدەلدەتىپ سالۋ، LRT جانە BRT جۇيەلەرىن ەنگىزۋ، سونداي-اق ارنايى جولاقتاردى كەڭەيتۋ ارقىلى جولعا تۇسەتىن جۇكتەمەنى ازايتۋ كوزدەلىپ وتىر.
تۇزەتۋ جوباسىندا حالىققا ورتاق جاسىل ايماقتارعا باسىمدىق بەرىلگەن. 2040 جىلعا دەيىن ولاردىڭ اۋماعى ءۇش ەسەگە ۇلعايىپ، 3800 گەكتارعا جەتپەك.