نىسانداردىڭ جۇمىستارىنا بارىنشا قاتاڭ شەكتەۋلەر قويۋ جوسپارلانۋدا
الماتى قالاسى اكىمىنىڭ ورىنباسارى ەرجان باباقۇماروۆتىڭ توراعالىعىمەن وتكەن كوروناۆيرۋس ينفەكسياسىنىڭ تارالۋىنىڭ الدىن الۋ جونىندەگى قالالىق شتابتىڭ وتىرىسىندا مەگاپوليستە قوسىمشا شەكتەۋ شارالارىن ەنگىزۋ تۋرالى ماسەلە قارالدى، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz.
اۋماقتىق سانيتارلىق-ەپيدەميولوگيالىق باقىلاۋ دەپارتامەنتىنىڭ باسشىسى، الماتى قالاسىنىڭ باس مەملەكەتتىك سانيتارلىق دارىگەرى جانداربەك بەكشين شىلدەنىڭ 3 اپتاسىندا كوروناۆيرۋستىق ينفەكسيانىڭ 12 مىڭنان استام جاعدايى تىركەلگەنىن ايتتى، بۇل ماۋسىم ايىنىڭ وسى كەزەڭىندەگى كورسەتكىشتەردەن 4 ەسە جوعارى. دەمەك، قوعامدا COVID-19-دىڭ تارالۋ قارقىنى جوعارى، سوندىقتان قاتاڭ شەكتەۋ شارالارى ەنگىزىلۋى ءتيىس.
بۇگىندە ينفەكسيا جۇقتىراتىن نەگىزگى ورىندار: بازارلار، قوعامدىق كولىكتەر، مەيرامحانالار، كافەلەر، بارلار، ادامدار كوپ جينالاتىن ساياباقتار مەن جاياۋ جۇرگىنشىلەر كوشەلەرى. ەپيدەميولوگتاردىڭ ايتۋىنشا، بازارلاردا دەرت جۇقتىرۋ 10%-دان 15،9%-عا دەيىن، ساۋدا نىساندارىندا 31%-دان 39،7%-عا دەيىن، دەمالىس ساياباقتارىندا جانە جاياۋ جۇرگىنشىلەر كوشەلەرىندە - 1،2%-دان 5%-عا دەيىن وسكەن. سوندىقتان ۆەدومستۆوارالىق كوميسسيانىڭ ۇسىنىسى بويىنشا كوروناۆيرۋس ينفەكسياسىنىڭ تارالۋىن بولدىرماۋ ءۇشىن شەكتەۋ شارالارىن كۇشەيتۋ جوسپارلانۋدا. اتاپ ايتقاندا، نىسانداردىڭ جۇمىستارىنا بارىنشا قاتاڭ شەكتەۋلەر قويۋ جوسپارلانۋدا. قالانىڭ باس مەملەكەتتىك سانيتارلىق دارىگەرىنىڭ قاۋلىسىنا جاقىن ارادا ءتيىستى تولىقتىرۋلار مەن وزگەرىستەر ەنگىزىلەدى ءارى جاريالاناتىن بولادى.
سونىمەن قاتار، كارانتيندىك شارالاردىڭ ساقتالۋىن باقىلاۋ جونىندەگى مونيتورينگتىك توپتاردىڭ جۇمىسى تۋرالى ماسەلە قارالدى. بۇگىندە الماتىدا 40 مونيتورينگ توبى جۇمىس ىستەيدى. شىلدە ايىنىڭ باسىنان باستاپ 278 كوشپەلى ءىس-شارالار وتكىزىلدى، 2733 وبەكتى قامتىلدى، 245 بۇزۋشىلىق انىقتالدى. زاڭدى جانە جەكە تۇلعالارعا 173 حاتتاما جاسالدى. اكىمنىڭ ورىنباسارى ەرجان باباقۇماروۆ Ashyq-تا جۇمىس ىستەيتىن نىساندار اراسىندا ءتارتىپ بۇزۋشىلاردى انىقتاۋ جۇمىستارىن كۇشەيتۋدى جانە قوعامدىق ورىندارعا «قىزىل مارتەبەمەن» بارعانداردى جاۋاپكەرشىلىككە تارتۋدى تاپسىردى. بۇدان وزگە، ءموبيلدى مونيتورينگتىك توپتاردىڭ جۇمىسىن InfoKazakhstan ەلەكتروندى پلاتفورماسىنا تىركەۋ ارقىلى جاڭا جۇمىس فورماتىنا كوشىرۋ تۋرالى تاپسىرمالار بەرىلدى.
ەسكە سالساق، ءموبيلدى توپتار تالاپتاردى بۇزۋشىلارعا مونيتورينگ جۇرگىزەدى: نىساننىڭ قىزمەتىن (جۇمىس رەجيمى) شەكتەيدى؛ وتباسىلىق، مەرەيتويلىق ءىس-شارالاردى (بانكەتتەر، ۇيلەنۋ تويلارى، مەرەيتويلار، مەرەيتويلار) جانە كوپتەگەن ادامدار جينالاتىن باسقا دا ءىس-شارالاردى وتكىزۋگە تىيىم سالادى؛ الەۋمەتتىك قاشىقتىقتى، بەتپەردە رەجيمىن، كەلۋشىلەر سانىنىڭ شەكتەن اسپاۋىن تالاپ ەتەدى.
ايتا كەتەرلىگى، قولدانىستاعى شەكتەۋلەردى كۇشەيتۋ ينفەكسيانىڭ جاپپاي تاراۋىنىڭ الدىن الۋعا باعىتتالعان، بۇل دەنساۋلىق ساقتاۋ جۇيەسىنە رەسۋرستاردى ءتيىمدى بولۋگە جانە ساپالى مەديسينالىق قىزمەت كورسەتۋگە، توسەك ورىندار مەن مەديسينا پەرسونالىنىڭ تاپشىلىعىن بولدىرماۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
ينفەكسيا وتباسىلىق بايلانىستاردا 17،7%-دان 19،4%-عا دەيىن وسكەن. سوندىقتان قالالىقتارعا كوروناۆيرۋس ينفەكسياسىنا قارسى ۆاكسينا الۋ قاجەت، بۇل تۇرعىنداردىڭ دەنساۋلىعىن قورعايدى جانە جاقىن ادامداردى دەرتتەن ساقتايدى.
«قالادا ەپيدەميولوگيالىق احۋال كۇرت ۋشىقتى. COVID-19-دىڭ "دەلتا" نۇسقاسىن جۇقتىرۋ ترەندى، "ءۇندى" شتامى وسە تۇسۋدە. قالادا دەنساۋلىقتى ساقتاۋ مەن ەپيدەميانىڭ الدىن الۋدىڭ جالعىز جولى – تەك ۆاكسينالانۋ. سونداي-اق ءبارىمىز بەتپەردە رەجيمىن جانە الەۋمەتتىك اراقاشىقتىقتى ساقتاۋعا ءتيىسپىز»، - دەپ اتاپ ءوتتى ەرجان باباقۇماروۆ.
ول ەكپە سالدىرۋ، بەتپەردە رەجيمى مەن الەۋمەتتىك اراقاشىقتىقتى قاتاڭ ساقتاۋ ەپيدەميانىڭ ءورشۋى كەزىندە وتە ماڭىزدى ەكەنىن اتاپ ءوتتى.
قالالىقتاردىڭ دەنساۋلىعىن قورعاۋدى قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن ۇجىمدىق يممۋنيتەتتى قالىپتاستىرۋ جۇمىستارى جالعاسۋدا. بۇگىندە الماتىدا 665 مىڭ ادام ءبىرىنشى كومپونەنتپەن ۆاكسينالاندى. قالادا مەديسينالىق ۇيىمداردا، مەكتەپتەردە، مادەني جانە سپورتتىق مەكەمەلەردە، بازارلاردا جانە قالانىڭ سوسو 212 ۆاكسينا سالۋ پۋنكتتەرى جۇمىس جاساۋدا.