Búgin Almaty qalasynda eki kúnge sozylatyn "Túrki áleminiń medıa keńistigi: jańa dáýirdegi mindetter men múmkindikter" atty VI Halyqaralyq túrkitildes jýrnalıser medıa forýmy óz jumysyn bastady. Forýmǵa Túrki áleminen, Eýropadan, memlekettik qurylymdardan jáne medıa uıymdardan kelgen sarapshylar, jýrnalıser men sala mamandary qatysýda. Alqaly jıynda túrki halyqtarynyń ortaq aqparattyq keńistigin qalyptastyrý, medıa salasyndaǵy jańa trendter, zamanaýı tehnologıalardyń yqpaly jáne yntymaqtastyqty tereńdetý máseleleri keńinen talqylandy.
Alǵashqy sóz Túrkitildes jýrnalıser qorynyń prezıdenti Názıa Joıamergenqyzyna berildi. Ol óz sózinde forýmnyń negizgi maqsaty túrkitildes jýrnalıserdiń kásibı áleýetin arttyrý, ortaq jobalar arqyly túbi bir túrki halyqtarynyń mádenı-rýhanı qundylyqtaryn dáripteý ekenin atap ótti.
"Ókinishke qaraı, jetpis jyldan astam ústemdik etken keńestik júıeniń saldarynan búgingi kúni túrki elderi birin-biri tolyq tanı bermeıdi. Tildik, mádenı jaqyndastyq álsirep, ártúrli alfavıtterdiń qoldanylýy ózara túsinistikti tejedi. Osy olqylyqtyń ornyn toltyrý úshin Túrkitildes jýrnalıser qory qazaq jáne túrki jýrnalıserin biriktirip, ortaq jobalar arqyly aqparattyq baılanystardy nyǵaıtýǵa múddeli", - dedi ol.
Forýmnyń negizgi taqyryby, Túrkıany qosa alǵanda, barlyq túrki memleketine ortaq aqparattyq keńistik qalyptastyrý bolyp otyr. Prezıdent óz sózinde týrızm, PR, mádenı jáne tarıhı jobalar arqyly aqparattyq yqpaldastyqty arttyrýdyń mańyzyn atap ótti. Ol búgingi medıanyń tez ózgerip jatqanyn, sıfrlyq ortadaǵy jańa tehnologıalardyń jýrnalıserge jańa mindetter júkteıtinin aıtty.
"Sol úshi aqparattyq tehnologıalardyń damýy bizge úlken múmkindikter usynyp otyr. Jańa medıa, sıfrlyq formattar, jasandy ıntellekt, bulardyń barlyǵy medıanyń bet-beınesin túbegeıli ózgertip jatyr. Biz osy múmkindikterdi túrki elderi arasyndaǵy ortaq jobalardy damytýǵa tıimdi paıdalanýymyz qajet", - dedi qor basshysy.
Ol sondaı-aq sońǵy jyldary júzege asqan mańyzdy bastamalarǵa toqtaldy. Bıyl 16-20 qazanda Brússel qalasynda ótken V Halyqaralyq medıa forýmnyń qorytyndysymen Qazaqstan, Belgıa jáne Nıderland birlesip Dúnıejúzilik Túrki medıa asosıasıasyn qurǵanyn atap ótti. Áriptesterdiń usynysymen asosıasıa prezıdenti bolyp ózi saılanǵanyn da aıtty.
"Búgingi forým aıasynda Germanıanyń uıymǵa qosylýy kútilýde. Ázerbaıjan men Qyrǵyzstan da qosylýǵa múddelilik tanytyp otyr. Eń basty maqsat ortaq aqparattyq keńistikti qalyptastyryp, túrki halyqtaryn bir-birine jaqyndatý bolmaq", - dedi ol.
Ol sonymen qatar derekti fılmder túsirý, kásibı baıqaýlar uıymdastyrý, onlaın jáne oflaın formattaǵy semınarlar ótkizý sekildi aldaǵy jobalarǵa toqtaldy. "Túrkitildes jýrnalıser qory toǵyz jyldan beri "Erkin sóz" baıqaýyn, sondaı-aq Halyq banki jáne Chevron kompanıasymen birlesken
"Qoǵam aınasy" jobasyn uıymdastyryp keledi. Endi bul baıqaýlardy búkil túrki álemin qamtıtyn deńgeıge kóterýdi josparlap otyrmyz", - dedi qor prezıdenti.
Forýmda sóz alǵan Qazaqstan Respýblıkasy Mádenıet jáne aqparat mınıstrliginiń Aqparat komıteti Baspa BAQ-qa aqparattyq jumys basqarmasynyń basshysy Qýanysh Igiman óz quttyqtaýynda túrki elderi arasyndaǵy aqparattyq yqpaldastyqtyń strategıalyq mańyzyn erekshe atap ótti.
"Bul forým – ortaq ıdeıalarymyzdy toǵystyryp, ózara tájirıbe almasýǵa múmkindik beretin mańyzdy alań. Tarıhy, mádenıeti jáne tili jaqyn halyqtar úshin ortaq medıa keńistikti damytý tek kásibı mindet emes, rýhanı jáne strategıalyq qajettilik", - dedi ol.
Mınıstrlik ókili aqparat salasyndaǵy syn-qaterlerge de toqtaldy.
"Aqparat leginiń shekten tys artýy, sıfrlyq platformalardyń ústemdigi, gıbrıdtik aqparattyq qaýipter osylardyń barlyǵy medıa salasynda jańa tásilder ázirleýdi talap etedi. Osy oraıda jasandy ıntellekttiń róli erekshe. Ol jýrnalısıkanyń formatyn ózgertip, redaksıalardyń jumysyn jeńildetip qana qoımaı, aqparattyń jańa sapasyn qalyptastyryp jatyr", - dedi ol.
Qorytyndylaı kele, ol ortaq aqparattyq keńistikti qalyptastyrýdyń mańyzy zor ekenin, túrki álemi jýrnalıseriniń yntymaqtastyǵy odan ári tereńdeı túsetinine senim bildirdi.
Forýmda Almaty qalasy İshki saıasat basqarmasy basshysynyń orynbasary Sherehan Dastan da sóz sóıledi. Ol Almaty qalasy ákimdiginiń atynan forýmǵa qatysýshylardy quttyqtap, is-sharanyń mańyzyn atap ótti.
"Medıa forýmnyń jumysyna sáttilik tileımin. Halyqaralyq deńgeıde ótip jatqan mundaı is-sharanyń mańyzy óte zor. Sebebi medıa salasynyń ókilderi úshin tájirıbe almasý, pikir bólisý – aqparattyq keńistikte atqarylatyn jumystyń sapasyn arttyrýǵa jáne jańa serpin berýge yqpal etedi", - dedi ol.
Sonymen birge, ol forýmdy uıymdastyrýǵa úles qosqan azamattarǵa rızashylyǵyn bildirdi.
"Osyndaı mańyzdy sharany joǵary deńgeıde uıymdastyrýshylarǵa shyn alǵysymyzdy bildiremiz. Al túrki áleminiń aqparattyq yntymaqtastyǵyn damytý baǵytynda bastamashy bolyp júrgen Názıa Joıamergenqyzynyń eńbegin erekshe atap ótken jón", - dedi ol. Spıker forýmnyń aldaǵy eki kún ishinde mazmundy ári nátıjeli ótetinine senim bildirdi.
Almatyda ótip jatqan bul alqaly jıyn túrki áleminiń aqparattyq keńistigin damytý, medıa saladaǵy ózara qoldaý men yntymaqtastyqty nyǵaıtý, ortaq qundylyqtardy keńinen nasıhattaý baǵytyndaǵy mańyzdy qadam bolyp otyr. Forýmnyń nátıjesinde túrki elderi arasyndaǵy aqparattyq baılanystar jańa deńgeıge kóterilip, jýrnalıser arasyndaǵy kásibı seriktestik odan ári bekitiledi dep kútilip otyr.